Okul Öncesi Öğretmenleri NET-Okul Öncesi-Biz Bu işte Tek Değiliz
Oturum Aç
Kullanıcı Adı/Email:
Şifre: Şifremi Unuttum?
 
  • Kişisel Ayrıntılar
  • Hesap Seçenekleri
  • Avatar Değiştir
  • İmza Düzenle
  • Şifre Değiştir
  • Takip Edilen Konular
  • Takip Edilen Forumlar
  • Anasayfa
  • Okul Öncesi Öğretmenleri NET-Okul Öncesi-Biz Bu işte Tek Değiliz
  • Özel Eğitim ve Rehabilitasyon
  • Engel Türleri ve Hastalıklar
  • Spina Bifida ile Yaşamak


  • Anasayfa
  • Blog
  • Portal
  • Son Konular
  • Arama Yap
  • Yardım
Konu Modu
Spina Bifida ile Yaşamak
öncesiokul Çevrimdışı
Vip Öğretmen
***
Mesajlar: 1,013
Konular: 1,013
Katılım: Dec 2015 Rep Puanı: 710
Hali: EnerjiDolu
Teşekkürler: 0
12 Mesajına 12 Teşekkür Edildi.
#1
12-04-2015, 02:31 PM
Bu gönderiyi Instagram'da gör

Okul Öncesi Öğretmenleri. Net (@okuloncesiogretmenlerinet)'in paylaştığı bir gönderi

Spina Bifida ile Yaşamak

Önsöz

Son beş yıldır yürüttüğümüz multidisipliner spina bifida kliniğinde bizimle beraber çocuklarının tedavisi için ellerinden geleni yapan ve birçok sıkıntıya katlanan ailelelerimize uzun ve zorlu tedavi sürecinde yardımcı olabilmek amacıyla bu kitabı hazırladık. Kitapta spina bifida sorununu her yönüyle, ailelerin anlayabileceği şekilde aktarmaya çalıştık. Gerek kliniğimizde çocuklarımızın tedavisi için canla başla çalışan gerekse de kitabın yazımında bize yardımcı olan Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı'nın araştırma görevlileri İoanaTomi Yılmaz, Dr. Demet Ofluoğlu ve fizyoterapistler Songül İmamoğlu ve Çimen Demirtürk'e, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı'nın araştırma görevlileri Dr. Cengiz Çabukoğlu ve Dr. Bülent Erol'a teşekkür ederiz. 

Spina Bifida'nın ülkemiz için teşkil ettiği büyük sorunu kavramış ve bu konudaki çabalarımıza her zaman tüm gücüyle en büyük desteği vermiş olan Adilna Sanovel A.Ş. firmasına ve firmanın değerli çalışanlarına hem kendimiz hem de spina bifidalı çocuklar ve aileleri adına en içten teşekkürlerimizi sunarız. 

Dr. Selim Yalçın - Dr. Nadire Özaras

“Spina Bifida ile Yaşamak” Kitapçığı

İçindekiler: 

Spina Bifida nedir?
Merkez Sinir Sistemi
Omurga
Omurilik
Spina Bifida Türleri
Spina Bifida Okülta
Spina Bifida Sistika
Meningosel
Miyelomeningosel
Ne zaman olur?
Neden olur?
Anlaşılabilir mi? / Önlenebilir mi?
Spina Bifida çocuğu nasıl etkiler?
Zeka gelişimi
Yürüme ve toplum hayatına katılma 
Eğitim ve meslek hayatı
Aile kurma ve cinsel yaşam 
Tedavi
Beyin ve omurilik
Şant
Gergin omurilik
Chiari
Beyin ve omuriliği değerlendiren testler
BT 
MR 
Böbrek ve idrar kesesi sorunları
Mesane (İdrar Kesesi) 
İdrar Yollarını Değerlendiren Tetkikler
Böbrek Ultrasonu
Voiding Sistoüretrogram
Böbrek Sintigrafisi
Ürodinami
Tüm İdrar Tetkiki - Kültür - Antibiyogram
Kaçırma
İdrar kontrol yöntemleri
Bez
Kalıcı sonda
TAK: Temiz Aralıklı Kateterizasyon 
İdrar kontrolünü düzenleyen ilaçlar
Barsak ve büyük abdest sorunları
Kemik ve eklemler
Hareket güçlüğü
Skolyoz
Duruş bozukluğu
Kırıklar
Ayakta veya bacakta şekil bozuklukları
Dejeneratif eklem hastalığı -kireçlenme- 
Kalça çıkığı
Rehabilitasyon
Cihazlar ve tekerlekli iskemle
Bacak cihazları 
Cihaz kullanmada önemli noktalar
Tekerlekli iskemle
Koltuk değnekleri ve yürüteçler
Cilt Bakımı 
Bası yaraları
Cildi korumanın 13 yolu
Tedavi
Lateks Allerjisi 
Dengeli beslenme ve şişmanlığın önlenmesi
Vergi İndirimi
Multidisipliner Spina Bifida Kliniği
Tedavi ekibinde kimler bulunur?
Sonsöz
Bize nasıl ulaşabilirsiniz?


SPİNA BİFİDA NEDİR ? 

Spina bifida ikiye ayrılmış veya açık omurilik demektir. Omuriliğin herhangi bir bölgesinin bozuk gelişimine verilen isimdir: Ana rahminde bebeğin omurgası gelişirken bir yanlışlık sonucu bir ya da daha fazla omur kemiği ve omuriliğin bir kısmı iyi gelişemez, omurilik ve sinir sisteminde değişik derecelerde hasar oluşur. Bacaklara, idrar kesesine ve kalın barsaklara giden sinirlerin çalışmaması nedeni ile yaşam boyu sürecek kısmi bir felç görülür. 

Spina bifidayı daha kolay anlayabilmeniz için önce kısaca sinir sisteminin yapısından söz edelim.

Merkez sinir sistemi

Merkez sinir sistemi sayesinde düşünür, konuşur, hareket eder, hisseder, tadar ve görürüz. Çok karmaşık ve hassas olan bu sistemin en önemli parçaları beyin ve omuril
iktir. 

Omurga 
Omurga 33 adet omur kemiğinden (vertebra) oluşur. Omurların iki ana görevi vardır. Birincisi hareketlerimizi kolaylaştırmak, ikincisi ise omuriliği korumaktır. Omurganın 5 bölgesi vardır. En yüksek bölgesi boyun yani servikal bölgedir. Burası kafatasının hemen altındadır ve 7 kemikten oluşur. Sonra aşağı doğru 12 torakal (sırt), 5 lomber (bel) ve birbirine yapışık olan sakrum ve koksiks (kuyruk sokumu) kemikleri vardır. Spina bifida torakal, lomber veya sakral omurgada görülebilir. Torakal omurgadaki spina bifida önemli hareket ve duyu eksikliklerine yol açarken kuyruk sokumundaki spina bifida yalnızca ufak tefek ayak sorunlarına neden olur. 

Omurilik
Omurilik bir çok sinirden oluşan bir boru gibidir. Bu sinirler beyinden kaslara giderek hareketleri kontrol eder; ayrıca gövde, kol ve bacaklardan gelen hisleri de beyne taşır. Spina bifidalı bebeklerde omuriliğin arkası kapanmamıştır ve sinirler kesintiye uğramıştır. Bebek sırtında bir açıklıkla doğar ve mesajlar sinirlerinden geçemez. Beyinden bacaklara giden sinirler hedefe ulaşamayınca felç (hareket edememe ve hissetmeme) oluşur.

Hangi sinirlerin etkilendiği sırttaki kesenin yerine bağlıdır. Kese ne kadar yukarda ise o kadar fazla sinir etkilenmiş demektir. Bu nedenle bazı spina bifidalı çocuklar normale yakın yürürken bazılarının tekerlekli sandalye kullanması gerekir. 


Spina bifida türleri 
İki ana türü vardır: 

1- Spina bifida okülta (kapalı-gizli)
Bu en hafif ve sık görülen türüdür ve çok nadiren özürlülük yaratır. Çoğu zaman başka bir amaçla çekilen röntgen filmlerinde rastlantısal olarak saptanır. Bazen sırtta bir benek ya da kıllanma da olabilir. Birçok kişide olabilir ve genellikle hiçbir sorun yaratmaz. 

Bazı durumlarda omurgadaki bu önemsiz arıza omuriliğin sıkışmasına ve gerilmesine yol açabilir. Buna gergin omurilik (tethered cord) sendromu denmektedir. Omuriliğin gerilmesi sinir sisteminin çalışmasını bozar : bacak hareketlerinde zayıflık ve idrar kaçırma görülebilir. 

2- Spina bifida sistika (keseli spina bifida) 
Sırtta ince bir deri tabakası ile örtülü bir kese ya da kist gözlenir. 
İki türü vardır: 

a- Meningosel
Bu türünde kesenin içinde omuriliği ve omurilik sıvısını saran dokular vardır. Omurilik sıvısı omuriliği ve beyni yıkar ve korur. Bu durumda sinirler fazla hasar görmediklerinden çok az özürlülük vardır. En nadir görülen şekil budur.

b- Myelomeningosel (Meningomyelosel)
Daha sık görülen ve daha ciddi olan türü budur. Burada kese içinde sadece omurilik sıvısı değil, omurilik kısımları ve sinirler de bulunur. Omurilik hasar görmüştür veya iyi gelişmemiştir. Sonuçta hasarlı omur altında her zaman kısmi bir felç ve his kaybı mevcuttur. Özürlülük derecesi spina bifidanın yerine ve etkilenen sinir miktarına bağlıdır. Çocukların çoğunda aynı zamanda mesane ve barsak problemleri de gözlenir. 

Ne zaman olur ?
Spina bifida gebeliğin ilk ayında, anne henüz hamileliğinin farkında değilken meydana gelmektedir. Ana rahminde oluştuğu için bu soruna doğumsal anomali denilir. 

Neden olur?
Bu soruya hala cevap bulmaya çalışıyoruz. Nedenlerin biri annenin hamilelikte folik asit isimli vitamini (Folbiol) yeterli miktarda almaması olabilir. Bazen de genetik nedenlerle bazı ailelerde spina bifida daha sık görülür. Ayrıca annenin valproik asit (depakin) denen ilacı kullanması da spina bifidaya neden olabilmektedir.

Anlaşılabilir mi ? / Önlenebilir mi ?
Gebeliğin ikinci ayından sonra ultrason tetkikinde bebekte spina bifida varlığı saptanabilir. Riskli ailelerde yani önceden spina bifidalı bebek doğurmuş annelerde veya ailesinde spina bifida olanlarda rahim sıvısı alınıp tetkik yapılabilir. Ayrıca her anne adayının gebe kalmadan önce başlamak şartı ile bir süre folik asit (folbiol) vitamini kullanmasının bebekte spina bifida oluşma olasılığını azalttığı bilinmektedir. 

Ultrason ile gebeliğin ilk aylarında spina bifida saptanırsa gebeliğe ailenin rızası ile son verilebilir (tıbbi kürtaj). Gebeliğin son aylarında spina bifida saptandıysa veya aile kürtaj istemiyorsa bebek sezaryen ile doğurtularak kesenin zarar görmesi ve felcin artması engellenebilir. 

Spina bifida çocuğu nasıl etkiler ?
Anne babaların ilk sorusu genellikle budur. Spina bifidalı çocuklar birbirlerinden çok farklı olabilirler. Genelde felç seviyesi omurilikteki hasarın yerine bağlıdır. Hekimler çocuklara L2 veya T10 gibi adlar koyarlar. Buradaki harf bozukluğun olduğu en yüksek bölgeyi gösterirken numara da etkilenen omurgayı belirtir. Örneğin bir L2 spina bifidalı çocukta lomber yani bel omurlarının ikincisi düzeyinde hasar var demektir. Bu da ileride çocuğun ayakta durma ve yürümesi konusunda bize fikir verir. Spina bifidalı çocukların %75'inde lomber/sakral düzeyde yani bel bölgesinde bozukluk vardır. %25'inde torakal düzeyde yani sırt bölgesinde arıza vardır. 

Genelde lezyon ne kadar aşağıda ise etkilenen kas miktarı da o kadar azdır. Örnegin L2 seviyeli bir çocukta (bel), T8 seviyeli bir çocuğa göre daha hafif kas zayıflığı olur. Sakral spina bifidalı çocuklarda ise felç hemen hiç görülmez. 

Felcin seviyesi seviyesi belirlenerek çocuğa uygulanacak tedavi planlanmalıdır. Farklı seviyelerde felci olan çocukların oturma, yürüme konusundaki yardım ihtiyaçları da farklıdır. Belirleyici olan felcin ve duyu kaybının sınırının başladığı yüksek bölgedir. Ancak gövdenin her iki yanında farklı düzeylerde hasar görülebilir. Çocuğun bacaklarında his kaybı olduğu, yani bacaklarını nomalden az hissettiği de unutulmamalıdır. 

Zeka gelişimi
Spina bifidalı çocukların zekası normal hatta bazen normalin üstündedir. Ancak beyinde su birikmesi ( hidrosefali ) olan çocuklar tedavisiz bırakılırsa bir süre sonra zeka gelişimi geri kalabilir. Çocuğun toplum hayatına katılmayıp ev ortamına mahkum edilmesi de uzun vadede zekasını köreltecektir.

Yürüme ve toplum hayatına katılma
Spina bifidalı çocukların çoğunluğu yürüyebilir. Bazı çocuklar yardımsız yürürken bazıları cihaz, yürüteç ve koltuk değnekleri ile gezebilir. Bazen küçükken yürüyebilen çocukların erişkinliğe yaklaştıkça tekerlekli iskemle kullanmayı tercih ettikleri görülür. Küçükken elle kullanılan tekerlekli iskemleye binebilen çocuklar büyüdüklerinde elektrikli tekerlekli iskemleyi tercih edebilirler. Bunlar hastalığın ilerlemesine değil, çocuğun kilo almasına ve toplum hayatındaki engellerin ( binalara girişteki zorluklar, merdivenler, ulaşım vasıtalarında ve yollarda bedensel engellilere yönelik hazırlıklar olmaması ) spina bifidalı insanları zorlaması nedeni ile gözlenir. 

Spina bifidalı çocukların da diğer tüm çocuklar gibi normal hisleri, düşünceleri ve ihtiyaçları olduğunu unutmamalıyız. Oyun oynamak, arkadaş edinmek, okula gitmek diğer tüm çocuklar gibi onların da hakkıdır. Tüm spina bifidalı çocukların yaşıtları gibi sevilmeye, okşanmaya ve oyun oynamaya ihtiyaçları vardır. 

Eğitim ve meslek hayatı
Batı ülkelerinde spina bifidalı çocuklar normal okullara gidebilmekte ve bedensel engelli olmayan akranlarıyla birlikte eğitim hayatlarını sürdürmektedirler. Maalesef bizim ülkemizde ulaşım güçlüğü, ailelerin imkanlarının kısıtlı olması, sınıfların kalabalıklığı, bazı öğretmenlerin ilgisizliği gibi nedenlerle spina bifidalı çocuklarımızın bir kısmı okula başlasalar bile orta ve yüksek öğrenime devam edememektedirler. Çocuklarımızın yarınını düşünerek tahsilsiz kalmalarını engellemek için elimizden geleni yapmalı, gerekirse kısa sürede meslek sahibi olabilecekleri kurslara başvurulmalıdır. Spina bifidalı gençlerimiz modern toplum hayatında ayakta çalışmayı gerektirmeyen işlerde başarılı olarak geçimlerini temin edebilirler. 

Aile kurma ve cinsel yaşam 
Cinsel birliktelik için duyulan istek spina bifidalı insanlarda da diğer insanlarınki gibidir. Batı ülkelerinde aile hayatını sürdüren ve çocuk sahibi spina bifidalı aileler mevcuttur. Vücudun belden aşağısının hareket kaybının derecesi cinsel birleşme sırasında problemlere neden olabilir. Çok önemli bir felç durumu olmadıkça cinsel ilişkide bulunmanın yolları öğrenilebilir.

Spina bifidalı bir çok kadın gebe kalabilir ve normal yolla ya da sezeryan ile çocuk doğurabilir. Bununla birlikte spina bifidalı bir erkeğin baba olması daha zordur. Bunun nedenleri arasında ejakülasyon yetersizliği başta gelir. Ejakülasyon olmazsa yumurtaları dölleyecek spermler rahimden geçerek yumurtaya ulaşamayacaklardır. 

Bir çok spina bifidalı için çocuk sahibi olmak pratik olarak çok zordur. Çocukların gündelik bakımı için gerekli koşturmaca sorun olabilir. Çocuk sahibi olmaksızın eşiyle birlikte hayatı paylaşıyor olmanın mutluluğunu yaşayan spina bifidalı erişkinler de vardır.


TEDAVİ

Spina bifidalı kişiler hasta değildirler. Ama vücudun bazı organlarında sorunları olabilir. En çok sinir sistemi (beyin ve omurilik), idrar yolları (böbrek ve idrar kesesi), barsaklar ve kas-iskelet sistemi etkilenir.


BEYİN VE OMURİLİK
Beyin ve omuriliği besleyen omurilik sıvısının dolaşımı bozulursa hidrosefali( beyinde sıvı birikimi ) gelişir. Beyni koruyan ve besleyen beyin omurilik sıvısı serbest akamayınca beyinde birikir ve basınç yapar, beyin gelişimini bozabilir. Bu sorun beyin içine şant denen bir hortum konarak çözülebilir.

Şant
Spina bifidalı çocukların %80-90'ında hidrosefali gelişir. Şant denilen bir hortum yardımıyla bu durum düzeltilir. Bu hortum omurilik sıvısını beyinden alarak karın boşluğuna taşır. Buradan da sıvı kana karışır. Dışarıdan bakıldıldığında görülmeyen bu borucuk spina bifida ve hidrosefalisi olan herkese takılmaz ama çoğunda gerekir.

Bazen şant çalışmayabilir: kopabilir, tıkanır, kısalır veya bozulur. Böyle bir durumda bir beyin cerrahi (nöroşirürjyen) bir operasyonla bozulan şantı tamir eder.

Şantın çalışmadığını gösteren bazı belirtiler: 
Kusma
Başağrısı
Görme sorunları
Çift görme, şaşılık
Aşırı yorulma
Kendini iyi hissetmeme

Gergin omurilik
Bebek doğunca kesenin kapatılması için sırta küçük bir ameliyat uygulanır. Bu ameliyattan sonra ameliyat yerinde tamir dokusu oluşur. Bu tamir dokusu omuriliğe ya da etraf kemiğe yapışabilir. Bu yapışma sonucu da zamanla omurilik gerilir.

Tethered kord = Gergin omurilik demektir. Genellikle bu durum büyüme çağında gözlenir. 

'Gergin omurilik' belirtileri: 
Skolyoz (omurganın eğrilmesi)
İdrar veya büyük abdest kaçırma
Topallama / Yürüme güçlüğü
Bel ağrısı
Ayakta şekil bozukluğu veya hissizlik oluşması

Gerilen omuriliği gevşetmek için bir ameliyat gerekir. Spina bifida ile doğan herkeste omuriliğin gerilme riski vardır ancak sadece bazılarında ameliyat gerektiren sorunlar gözlenir. 

Chiari
Spina bifida ile doğan bazı bebeklerde Chiari olarak bilinen sorun mevcuttur. Beyindeki bu olay bunu keşfeden bilimadamının adıyla anılmaktadır. Chiari beynin alt kısmının omurga kanalı içine kayması demektir. Bu nedenle hidrosefali de gelişir. Şant takıldığında birçok insanda Chiari nedeniyle bir problem görülmez. 

Chiari nedeniyle oluşabilecek sorunlar: 
Yutma güçlüğü
Solunum sorunları
Kol güçsüzlüğü
Boyun ağrısı 

Bir MR filmi çekilerek ameliyat gerekip gerekmediğine karar verilebilir

Beyin ve omuriliği değerlendiren testler
Bu testlerin bazıları doktorunuzun tavsiyelerine göre düzenli aralıklarla yapılmalıdır. 

BT 
Bilgisayarlı tomografi beynin resimlerini çeker. Bu resimler bir bilgisayar ekranında görülür. Bazen daha iyi görebilmek için damardan ilaç vermek gerekebilir. Ağrılı bir test değildir. 5 - 10 dakika sürer.

MR 
' Emar ' diye okunur. Manyetik rezonans görüntüleme bir elektromıknatıs, radyo dalgaları ve bilgisayar yardımıyla beynin ve omuriliğin resimlerini çeker. Bazen daha iyi görebilmek için damardan ilaç vermek gerekebilir. Can yakmaz, ancak makine çok ses çıkarır. Hareketsiz durmak gereklidir, küçük çocukları bazen ilaçla uyutmak gerekebilir. 20 dakika veya daha uzun sürer. 


BÖBREK VE İDRAR KESESİ

Mesane ( İdrar Kesesi ) 
İdrar yolları böbrekler, üreterler, mesane ve üretradan oluşur. Böbrekler vücudun ihtiyacı olmayan maddeleri ve atıkları süzerek kanı temizler. Böbrekler mesaneye üreter denilen iki boru ile bağlanırlar. İdrar böbreklerde yapılır, üreterlerden aşağı akar, mesane içine dolar. Mesane idrarla doldukça şişen lastik bir balon gibidir. Çok dolduğunda beyine sinyal gönderir ve boşaltılmayı sağlar. 

Spina bifidalıların çoğunda mesane sorunları vardır. Mesaneyi kontrol eden sinirlerden bazıları çocuk doğmadan zedelenmiştir. Spina bifidaya bağlı olarak mesanede iki tip sorun görülür. Ya kişi mesanedeki tüm idrarı boşaltamaz ve idrar mesanede kalır, ya da mesanesini tutamaz ve idrarı sürekli dışarı akar. Mesanede biriken idrar böbreklere geri kaçarsa böbrek zamanla bozulabilir. Böbrekler farkına varılmadan hasar gördüğünden ürologlar bazı tetkiklerle böbrekleri değerlendirir. 

İdrar yollarını değerlendiren tetkikler: 

Böbrek ultrasonu
İdrar yollarının resmini çeker, ağrısız ve basittir, kısa sürer, çocuk pek rahatsız olmaz. 

Voiding sistoüretrogram
Mesaneye bir sonda koyduktan sonra içeri özel bir sıvı verilir. Daha sonra idrar yollarının resmi çekilir. Bu test sayesinde böbreklere idrar kaçağı olup olmadığı anlaşılır. Çok uzun sürmez, biraz rahatsızlık verebilir.

Böbrek sintigrafisi
Damardan verilen özel bir ilacın böbreklerden geçmesi ile böbreklerin kanı temizleme hızı ölçülür. Ayrıca böbreklerde bozulma varsa onu da gösterebilir. Kısa sürer, çocuk sıkıntı çekmez.

Ürodinami
Mesane duvarının sertliğini gösterir. Mesaneye sonda konularak içeriye su verilir. Su dolarken mesane duvarının sertliği ölçülür. Buna göre ilaç kullanma ihtiyacına karar verilir. Özellikle küçük çocuklarda yapılması biraz zordur. 

Tüm idrar tetkiki - kültür – antibiyogram
İdrar yollarında iltihap olup olmadığını gösterir, iltihap varsa hangi antibiyotiğin kullanılması gerektiğini belirler. Birkaç damla idrarın özel bir tahlil tüpüne konması ve laboratuara teslim edilmesi yeterlidir, çok kolay bir tetkiktir. 

Kaçırma
Mesane boşaltılmasının kontrol edilememesi nedeniyle oluşur. Bebeklik ya da çocukluk çağında idrar ya da kaka kaçırıyor olmak çocuğu ve aileyi çok etkilemezken bu durumun ileri yaşlarda devam ediyor olması önemli bir sıkıntı kaynağıdır. Spina bifidalı insanların altlarının kuru kalması, toplum içinde rahat etmeleri ve temizlikleri için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Ailenin ve çocuğun istekleri de g
özetilerek, doktorun her
çocuğa uygun bir çözüm bulması gerekir.

İdrar Kontrol Yöntemleri

Bez
Küçük yaşlarda normal sayılsa da eğitim ve meslek yaşamında büyük sorunlar yaratır. Ailelerin bu konuda bilinçli olarak çocuğu bezden kurtarmak üzere üroloji doktoruna başvurmaları ve önerilen tedavileri uygulamaları şarttır. 

Ayrıca bezli çocuklarda mesanede idrar kalması engellenemediğinden iltihaplar, böbreğe geri akım nedeni ile böbrek hastalığı oluşabilir. 

Kalıcı sonda
Birçok mahzurları nedeni ile spina bifidalılarda kalıcı idrar sondası uygulanmaz. 

TAK: Temiz Aralıklı Kateterizasyon 
Spina bifidalıların toplum hayatına katılabilmeleri için en kolay çözümdür. Gün içinde düzenli olarak mesaneye sonda koyup boşaltma yapmak gerekir. Bu işleme temiz aralıklı kateterizasyon: TAK denir. Batı ülkelerinde 5-6 yaşlarından itibaren düzenli olarak TAK yapan, eğitim ve meslek yaşamlarını idrar sorunu olmadan sürdüren spina bifidalılar çoğunluktadır.

İdrar kontrolünü düzenleyen ilaçlar

Eğer mesaneden idrar kaçıyorsa üropan denilen ve sert mesane duvarını gevşeten bir ilaç kullanılabilir. 

Ayrıca idrar yolu iltihaplanmalarını önlemek için kasık cildi temiz tutulmalı, günde en az iki litre sıvı içilmeli; gazlı içeceklerden, çay, kahve, çikolata ve turunçgillerden kaçınılmalıdır. 


BARSAK VE BÜYÜK ABDEST

Kalın barsak dışkının toplandığı yerdir, sinir sistemimiz sayesinde dışkılamayı kontrol ederiz. Oysa spina bifidalı hastalarda barsağı yöneten sinirler düzenli çalışamadığı için büyük abdest sorunları görülür: Ya çocuk devamlı kabızdır yahut ta sıkça altına kaçırır. Dışkının barsakta birikmesi barsak sinirlerine zarar verir, ishale ve mesane iltihabına yol açabilir.

Bazı spina bifidalı çocuklar tuvalete gitmeleri gerektiğini hissedebilirler. Örneğin karında doluluk hissi, guruldama, bacaklarda titreme olduğunda bir kaçırmayı önlemek için hemen tuvalete gitmelidir.
Hangi yiyeceklerin ve ilaçların dışkılama ihtiyacını arttırdığını veya kabızlık yaptığını takip ederek çocuğun beslenmesini planlamak gereklidir. Kabızlığı yumuşatmak için sulu ve posalı gıdalar bolca yenmeli, doktor tavsiyesine göre mülayim yapıcı ilaçlar veya bitki çayları alınmalıdır. İshal için ise yulaf içeren gıdalar yenebilir. Karın masajı ve egzersiz de dışkılamayı kolaylaştırır. Gerekirse fitil ve lavman kullanılabilir. Çocuğun büyük abdestini hergün aynı zamanda yapması teşvik edilmelidir. Okul ve iş ortamında tuvalet gereksinimini nasıl karşılayacağı konusunda çare aranmalıdır.

Eğer ayda iki kereden sık kaçırma oluyorsa büyük abdest kontrolu yetersiz sayılır, doktora başvurmak gerekir.

Kolay büyük abdest yapmak için öneriler:

1. Çocuk lazımlıkta her gün aynı saatte 20-30 dakika süreyle oturtulup ıkındırılır.
2. Kabızlık varsa sulu ve posalı gıdalar bolca yedirilir.
3. Ağızdan müshil ilaçları alınabilir.
4. Eldivenli bir parmak makata sokularak makat gerilir, aynı anda çocuk ıkındırılır.
5. Makatta eriyen fitiller veya lavman kullanılabilir.


KEMİK VE EKLEMLER

Hareket güçlüğü
Bacakların ne kadar güçlü ve hareketli olacağı sırttaki kesenin yerine bağlıdır. Eğer kese yüksekteyse bacaklar tamamıyla hissiz ve hareketsiz olabilir. Kese ne kadar aşağıda ise o kadar fazla his ve hareket olacaktır. 

Örneğin eğer sırttaki kese yüksekteyse kalça hareketlerini kontrol eden sinirler etkilenir. Eğer kese aşağıda ise kalça ve diz kasları çalışır ama ayak bileğini kontrol eden sinirler etkilenir. 

Kesenin yerine göre yürüme kapasitesi:
- Torakal keseli çocuklar - oturma, tekerlekli iskemle
- Üst lomber keseli çocuklar - cihazla ayakta durma, tedavi amaçlı yürüme
- Alt lomber keseli çocuklar - Cihazla ve koltuk değneği ile yürüme
- Sakral keseli çocuklar - Cihazsız yürüme

Bazı durumlarda kemikleri yürümeye en uygun pozisyonda tutabilmek için ortopedik ameliyat gerekir. 

Skolyoz
Skolyoz omurganın eğrilmesidir. Skolyoz her yaşta oluşabilmekle birlikte en sık 10 - 15 yaşlarında gözlenir. Omurga eğrildiğinde oturma ve ayakta durma dengesi bozulur. Buna bağlı olarak da yaralar açılabilir. Ağır eğriliklerde akciğerler genişleyemediğinden soluk alıp verme güçlüğü olabilir.

Gerekirse ameliyatla bu durum düzeltilebilir.

Duruş Bozukluğu
Omurga, kalça, diz ve ayak bileğindeki bükülmeler ayakta durmayı ve yürümeyi engeller. Bu bükülmeleri önlemek için düzenli egzersiz ve kontrolleri aksatmamak gereklidir. Bükülmeler çocuğun yürümesine engel olursa ameliyatla düzeltilmelidir. 

Kırıklar
Bacakların bazı kısımlarında his olmadığından ve kemikler zayıf olduğundan kırıklar sık görülür. Kırık riskini azaltmak için sert hareketlerden ve düşmeden kaçınmak gerekir. 

Kırık olduğunu düşündüren belirtiler:
Bacakta şişlik, Isı artışı, Kızarıklık, Ağrı

Ayakta veya bacakta şekil bozuklukları
Çalışamayan kasların kısalması nedeni ile belirli hareketler engellenir, buna kontraktür denir. Çok uzun zaman tekerlekli iskemlede oturanlarda, egzersiz yapmayanlarda kontraktür daha sık görülür.

Kaslardaki çalışma dengesizlikleri bacaklarda bükülme, ayaklarda dönüklük gibi şekil bozukluklarına da yol açabilir. Bu sorunların bazıları ana rahminde oluşabilir, bebek ayakları yamuk olarak doğar, bazıları da sonradan ortaya çıkar. Egzersiz ve ateller ile bu sorunların bir kısmı önlenebilir, bazı ağır sorunlarda ortopedi uzmanı
tarafından ameliyat yapılması gerekir.

Dejeneratif eklem hastalığı - kireçlenme
Eklem iki kemiğin biraraya geldiği bölgedir. Eklemler gövdemizi hareket ettirebilmemizi sağlarlar. Örneğin eklemler sayesinde dizimizi, kalçamızı bükebiliriz. Yaş ilerledikçe ve eklemler kullanıldıkça bozulma oluşur, ağrı ve tutukluk başlar. Bazı spina bifidalı hastalarda yürüme farklılıkları nedeniyle bazı eklemler daha fazla yüklendiğinden eklem sorunları daha çabuk ortaya çıkar. Eklem sorunlarını gidermek için istirahat ve ilaç kullanılır. Bazen ameliyat yapılarak eklem tamir edilebilir.

Kalça çıkığı
Spina bifidalı hastalarda kalça çıkığı sıkça görülür. Ancak bu çocuklarda gözlenen kalça çıkığı çocuğun yürümesi ve oturması için engel oluşturmaz. Çocukta yürümeyi asıl engelleyen kaslardaki felçtir. Dolayısıyla hastanın ve ailelerin kalça çıkığı konusundaki endişeleri yersizdir. Nadiren kalça çıkığı nedeni ile yürümesi bozulan çocuklarda ameliyatla kalça yerine oturtulur. 

Rehabilitasyon
Egzersizlere bebeklikten itibaren başlanması ve çocukluk çağı boyunca sürdürülmesi çocuğun gelişmesini hızlandırır. Oturma, emekleme ve yürüme açısından geri kalan çocuklarda egzersiz yararlıdır. Zamanı geldiğinde çocuğun ayakta durabilmesi için gereken basit ayakta durma bacaları veya uzun bacak cihazları kullanılabilir. Ayakta durmanın çok büyük yararları olduğundan tüm çocuklar ayağa kaldırılmalıdır. Ayakta durma şekil bozukluklarını önler, kemikleri kuvvetlendirir ve çocuğun kendine güvenini arttırır. Yürüme için de aynı şeyler geçerlidir. Erişkin dönemde tekerlekli iskemle gereken çocuklar bile küçükken yürümeye teşvik edilmelidirler. 

Fizyoterapist ve Fizik Tedavi uzmanı çocuğun eklem hareketlerini, kas gücünü, kasların sertliğini, hissetmeyi, hareket ve el becerilerini değerlendirir. Anne-babalara germe egzersizleri ve oyunlar gösterilerek eklemleri korumak öğretilir. Özellikle büyüme döneminde bu önem taşır. 

Cihazlar ve tekerlekli iskemle 

Toplum içi yürüme:
Okulda, evde ve sokakta kendi başına yürüyebilme demektir. Cihaz, yürüteç veya koltuk değnekleri kullanılabilir. Spina bifidalı ve alt lomber ve sakral seviyeli çocuklar toplum içinde rahatlıkla bağımsız olarak yürüyebilirler ama çoğu zaman basit de olsa cihaz kullanmaları gerekir. 

Ev içi yürüme:
Sadece ev içinde yürüyebilen hastalardır. Üst lomber seviyeli spina bifidalılar bu gruptadırlar ve yürürken gövdeleri ile kalçalarını da destekleyen cihazlar kullanmaları gerekir. Dışarıda her zaman tekerlekli iskemle kullanırlar. 

Tedavi amaçlı (terapötik) yürüme: 
Sadece egzersiz için yürüme demektir. Torakal ve bazı üst lomber seviyeli spina bifidalılar bu düzeydedirler. Ayakta durma ve yürüme bu hastalarda çok enerji sarfiyatı gerektirir, bu nedenle de çok zor yürürler. Ayakta durma kemikleri güçlendirir ve eklemlerin sertleşmesini önler. Ayrıca nefes alıp vermeyi ve mesane-barsak boşalmasını kolaylaştırır. Bu avantajları nedeniyle tedavi amaçlı ayakta durma ve yürüme çalışmaları yapılmalıdır.

Tekerlekli iskemle kullananlar: 
Hem evde hem toplum içinde sürekli tekerlekli iskemle kullanmak zorunda kalınabilir. Özellikle kesesi sırtta olan çocuklarda bu durum geçerlidir. Tekerlekli iskemle kullananlar bile ev içinde tekerlekli iskemleden yere iner, yerde veya eşyalara tutunarak emekleyebilirler. Tekerlekli iskemle kullananlar genellikle bu sayede tekerlekli iskemlenin giremediği yerlere de ulaşabilirler.


Bacak Cihazları

Kısa bacak cihazları (AFO'lar)
Plastikten veya botlara takılan metal çubuklardan oluşur. Plastikten yapılanlar daha hafif olduklarından tercih edilirler. AFO bacak ve ayak bileğini arkadan sarar ve ayakkabının içine oturur. Eğer çocuk dizlerini dümdüz tutabiliyorsa kısa bacak cihazı yeterlidir. 

Uzun bacak cihazları (KAFO'lar)
KAFO'lar kısa bacak cihazına eklenen bir diz kiliti ve kalçalara kadar uzanan metal ve/veya plastik parçalardan oluşur. Dizini dümdüz tutamayan, yani kilitleyemeyen çocuklarda kullanılır ve ayakta dururken dizlerin bükülmesini önler. Kısa bacak cihazlarına göre daha ağırdırlar.

Kalça destekli uzun bacak cihazları (HKAFO'lar ve THKAFO'lar) 
Kalçalarına destek gerektiren çocuklarda bel kemerli uzun bacak cihazları kullanılabilir, eğer öne bükülme çok belirginse o zaman da gövde destekli cihazlar verilir. Bu tip yüksek destekli ve büyük cihazları kullanmak hem aile hem de çocuk için oldukça güçtür.
Dolayısıyla bu cihaz yapıldıktan sonra mutlaka aile ve anlayabilecek yaşa gelmişse çocuğun eğitimi gerekir. Çocuğa iki temel cihaz becerisini de öğretmek gereklidir. Bunlar, yerde cihazla serbest hareket edebilme ve yerden ayağa kalkabilme, sandalyeye oturup kalkabilmedir. Cihazları kullanırken önemli olan çocuğun cihazı mümkün olan en az yardımla takıp çıkarabilmesi ve cihaz içinde rahat hareket edebilmesidir.

Emekleyebilen ve emekleyerek istediği yere gidebilen çocukları cihazlayarak ayağa kaldırmak çocuğun hareketini kısıtlıyorsa çocuk bu durumu şiddetle reddeder ve cihazını kullanmaz. Bu çocukları özellikle eğitmek ve ayağa kaldırmak gereklidir. 

Cihaz kullanmada önemli noktalar
Bacaklarda his kaybı olduğundan çocuklar cihazın vurduğu yerleri hissetmeyebilirler. Yara açıldığında çocuk veya aile farkına varamadan yara derinleşip mikrop kapabilir. 

Çocuğu cihaza alıştırmak için cihazlar ilk alındığında sadece 45 ila 60 dakika takılır, sonra çıkarıp cildin kızaran yerleri incelenir. Eğer kızarıklık cihazı çıkardıktan sonra yarım saatten çok sürüyorsa kızarıklık geçene kadar cihazlar bir daha takılmaz. Kızarıklık geçtikten sonra sadece 20-30 dakika takılır ve takma süresi giderek arttırılır.

Eğer kızarıklık yarım saatten az sürüyorsa cihazlar bir ila bir buçuk saat süreyle takılır ve takma süresi her gün bir saat arttırılır. 

Cihazın yeni olması dışında bazen de çocuk büyüyüp geliştiği için eski cihazı bası yaralarına neden olabilir. Bu nedenle bacak ve ayaklar her gün yeni kızarıklıklar açısından incelenmelidir.

Tekerlekli iskemleler
Bazen tekerlekli iskemle cihazla yürümeye göre daha hızlı ve etkili olabilir. Tekerlekli iskemle seçimi çok önemlidir. Tekerlekli iskemle kullanımını fizyoterapist öğretir. Çocuk yataktan iskemleye, iskemleden yatağa, yerden iskemleye ve iskemleden yere tek başına geçebilmeli, düşerse tekrar iskemleye binebilmelidir. Eğimli zeminde ve kaldırımlarda tekerlekli iskemle ile hareketin öğrenilmesi çok önemlidir. 


Koltuk değnekleri ve yürüteçler

Koltuk değnekleri

Dirsekten destekli koltuk değnekleri
(kanadyen) kullanmak çocuklar için daha uygundur. Bu sayede çocuk elleri ile bir yere tutunabilir. Ayrıca değneklerin uçları biraz büyükçe ve vantuzlu olursa kaymaları da önlenir. Değneklerin ucundaki lastikler eskidikçe yenilenmesi ihmal edilmemelidir.

Yürüteçler
Yürüteçler önden demirli veya arkadan demirli olabilirler, bir kısmında iki ya da dört tekerlek bulunur. Önden demirli yürüteçler spina bifidalı çocuklarda pek önerilmez, çünkü kalçada bükülmeyi arttırır, ayrıca çocuğun dengesini kurmasını da zorlaştırır. Arkadan demirli ters yürüteçlerle kalçalarda bükülme önlenir ve çocuk dengesini daha rahat kurar. Ayrıca bu tip yürüteçle masalara ve sıralara yaklaşmak daha kolaydır. Çocuk yorulunca yürütecin arkasındaki demire yaslanarak dinlenebilir. Birçok yürütecin iki ön tekerleği vardır. Küçük tekerlekler çimen ve çamura takılır. Büyük tekerleklerle daha kolay hareket edilir. Dört tekerlekli yürüteçler hızlı hareket eder.

[color=#000000][size=small][font=verdana, geneva, lucida, 'lucida grande'
Yukarı Çık Rep
Alıntı
« Önceki Konu | Sonraki Konu »




Bu konuyu görüntüleyen kullanıcı(lar): 1 Ziyaretçi

Yasal Uyarılar Sitemizin paylaşılan içeriklerin yapımıyla bir ilgisi olmamakla beraber sitemiz paylaşım linklerini tanıtım amaçlı dağıtmakta, satmamaktadır. E-kitap ya da döküman hoşunuza giderse netteki ilgili adreslerden e-kitabı satın alabilirsiniz. Bu sitede yayınlanan e-kitap veya dökümanlar herhangi bir çıkarı ya da herhangi bir kuruluşa zarar verme amacı yoktur. Bu yüzden fikir alma amaçlı olarak 24 saat süreli kullanabilirsiniz. Dosyalar tanıtım amaçlı olduğundan hak sahibi şahıs veya şirketin bize mail atması halinde, isteği üzerine tüm dosyaları kaldırılır. 5846 sayılı kanunun 25. maddesinin ek 4. maddesine göre hakkı ihlal edilen öncelikle üç gün içinde ihlalin durdurulmasını istemek zorundadır.İhlalin durdurulması ilgili şahıs ya da kuruma sitemiz tarafından dönüş yapıldıktan sonra 3 gün içerisinde gerçekleştirilecektir.Durdurulmadığı takdirde savcılığa başvurabilir. Ancak hiçbir hak sahibinin isteği olumsuz sonuçlanmamaktadır. İndirilen dosyadan doğacak zararlardan sitemiz sorumlu tutulamaz. Hak iddiasında bulunan şahıslar ve şirketler için alt bölümde iletişim adresimiz bulunmaktadır. sizinle irtibat kurup onay aldıktan sonraki 3 gün içerisinde döküman sitemizden kaldırılacaktır. İLETİŞİM: info@ogretmenleri.net
Okul Öncesi, Okul Öncesi Eğitim, Okul Öncesi Forum, okul öncesi net, Anaokulu, Anasınıfı, okul öncesi etkinlikleri, aylık plan, sanat etkinlikleri, gelişim gözlem formu, gelişim raporu, 2. dönem,2015 2016 aylık günluk plan, okul öncesi eğitimi,memurlar, bebek arabası, çocuk oyunları, bebek, matematik, çocuk şarkıları, okul öncesi, okul öncesi öğretmenliği, anaokulu, okul öncesi etkinlik, eğitim, okul öncesi sanat etkinlikleri, çocuk odası, çocuk oyuncakları, eğitici oyuncaklar, hediye sepeti,akıllı tahta, özel ders, okul, mevduat faiz hesaplama, okul öncesi öğretmenliği taban puanları, okul oyunları, matematik soruları, matematik oyunları, erkek bebek isimleri, özel eğitim, matematik testi, ilkokul, çocuk hikayeleri, matematik test çöz, çocuk, sözleşmeli öğretmenlik, çocuk masalları, öğretmen atamaları, memur maaşları, öğretmen şiirleri, öğretmen, öğretmen maaşları, öğrenci, memur zammı, ana sınıfı, okul öncesi plan, okul öncesi eğitim seti, okul öncesi eğitim, anasınıfı etkinlikleri, anaokulu etkinlikleri, anasınıfı, anaokulu öğretmeni, okul öncesi eğitim programı, okul öncesi günlük plan, anaokulu öğretmenliği, okul öncesi etkinlik örnekleri, okul öncesi evrak, okul öncesi etkinlik kitabı, okul öncesi kavramlar, okul öncesi öğretmenliği dersleri, önce okul öncesi, günlük plan, akıllı tahta fiyatları, okul öncesi etkinlik planı, anaokulu malzemeleri, okul öncesi faaliyetler, okul öncesi öğretmenliği puanları, okul etkinlikleri, çocuk bakıcısı, özel okullar, anaokulu iş ilanları, okul öncesi puanları, okul öncesi şarkılar, kreş fiyatları, yaz okulu, çocuk kitapları, çocuk psikolojisi, çocuk evi, matematik dersi, okul öncesi oyun etkinlikleri, dgs okul öncesi, çekmeköy anaokulu, okul öncesi matematik etkinlikleri, okul öncesi kazanım ve göstergeler, bahçeşehir anaokulu, çocuk eğitimi, okul öncesi hikayeler, matematik olimpiyatları, özel anaokulları, okul öncesi oyunlar, anaokulu öğretmeni maaşı, okul öncesi etkinlik çeşitleri, okul öncesi müzik etkinlikleri, çocuk gelişimi, kreş, ankara kreş, çocuk evleri, okul öncesi taban puanları, kreş açmak, matematik öğretmeni, kolej, sanat etkinliği okul öncesi, çocuk dergileri, okul öncesi şiirler, birinci sınıf okuma, cocuk gelisimi, bursa anaokulu, matematik konu anlatımı, matamatik soru cozme, küçük şeyler anaokulu, okuma yazma öğretimi, okul öncesi projeler, neşe erberk anaokulu, anaokulu deneyleri, anaokulu oyunları, okul öncesi fen etkinlikleri, matematik projeleri, bilim çocuk, anasınıfı oyunları, öğretmen sitesi, anaokulu şarkıları, çocuk hastalıkları, sezin koleji, okul kayıt, matematik konuları, okul öncesi öğretmenliği maaş, matematik işlemleri, okuma yazma etkinlikleri, okul öncesi bilmeceler, powerpoint sunum, sevgi anaokulu, okul öncesi şarkıları, bebek fotoğrafları, okul puanları, orta okul, matematik çalışma kitabı, okul öncesi sanat etkinlikleri örnekleri, anaokulu yaşı, ondalık kesirler, okul öncesi boyama, okul öncesi öğretmenliği nedir, ilköğretim, afacan, kayıtlar, istanbul özel okullar, matematik etkinlikleri, anaokulu kayıtları, atatürk anaokulu, emekli memur maaşları, sınıf öğretmeni, hayat bilgisi testi, matematik çöz, izmir kitap fuarı, oö, anaokulu kayıt sorgulama, yuva, e okul bilgileri, 23 nisan şarkıları, ıco, okul öncesi öğretmeni, okul öncesi kitapları, okul öncesi eğitim kitapları, okul öncesi iş ilanları, anaokulu eğitim seti, okul öncesi öğretmenliği iş ilanları, okul öncesi günlük plan örnekleri, okul oncesi ogretmenligi, okul öncesi plan örnekleri, okul öncesi öğretmeni iş ilanları, okul öncesi yayınları, okul öncesi alan dersleri, timaş okul öncesi, anasınıfı öğretmenliği, okul öncesi setler, okul öncesi aylık plan, okul öncesi sınıf isimleri, okul öncesi günlük plan örneği, okul öncesi yüksek lisans, anaokulu sınıf isimleri, okul öncesi öğretmenliği uzaktan eğitim, okul öncesi net, kreş malzemeleri, okul öncesi ingilizce, anasınıfı faaliyetleri, anaokulu etkinlikleri örnekleri, etkinlik kitabı, okul öncesi herşey, okul öncesi drama planı örnekleri, anaokulu ders programı, uzaktan eğitim okul öncesi öğretmenliği, anaokulu faaliyetleri, açıköğretim okul öncesi öğretmenliği, okul öncesi yarım günlük plan, okul öncesi alan, okul öncesi aylık bülten örnekleri, okul öncesi etkinlik planı örnekleri, okul öncesi eğitim etkinlikleri, okul öncesi oyuncak, okul öncesi öabt, morpa yayınları okul öncesi eğitim seti fiyatları, aöf okul öncesi öğretmenliği, okul öncesi öğretmeni arıyorum, anasınıfı etkinlik örnekleri, anasınıfı kitapları, okul öncesi matematik, okul öncesi programı, günlük plan okul öncesi, okul öncesi drama planı, timaş okul öncesi eğitim seti, anaokulu faaliyetleri örnekleri, okul öncesi öğretmenliği yüksek lisans, okul öncesi değerler eğitimi planı, 2013 okul öncesi eğitim programı, yarım günlük eğitim akışı, ana sınıfı etkinlikleri, anaokulunda yapılan etkinlikler, kreş etkinlikleri, anasınıfı öğretmeni, okul öncesi gezi planı, anaokulu fiyatları, anaokulu etkinlik kitabı, etkinlik okul öncesi, okul programları, okul öncesi bütünleştirilmiş etkinlik planı örnekleri, okul öncesi sanat etkinlikleri yabancı siteler, tam günlük eğitim akışı, okul öncesi eğitim programı 2013, anaokulu öğretmenliği puanları, okul öncesi dersleri, kavramlar okul öncesi, anaokulu mobilyaları, anasınıfı dersleri, anasınıfı etkinlikleri ve yapılışları, okul gezi planı, okul öncesi günlük plan değerlendirme, morpa okul öncesi, okul öncesi günlük eğitim akışı, öabt okul öncesi, 6 yaş etkinlik örnekleri, okul öncesi konuları, anaokulu için etkinlikler, okul öncesi aylık plan değerlendirme, anasınıfında yapılan etkinlikler, okul öncesi aylık plan örneği, okul öncesi aylık plan değerlendirme örnekleri, okul öncesi yarım günlük eğitim akışı, anasınıfı etkinlik kitabı, ana sınıfı dersleri, müzik etkinliği planı, okul öncesi ders programı, okul öncesi drama etkinlikleri, okul öncesi ingilizce eğitimi, okul öncesi etkinlik malzemeleri, açıköğretim okul öncesi, okul öncesi aile katılım etkinlikleri nelerdir, okul öncesi etkinlik planı örneği, anasınıfı isimleri, etkinlik örnekleri, okul öncesi müzik etkinlikleri planı, anaokulu oyuncakları, okul öncesi yaratıcı etkinlikler, okul öncesi yarım günlük plan örnekleri, okul öncesi seminerleri, okul öncesi tam günlük plan örnekleri, okul öncesi günlük eğitim akışı doldurulmuş örneği, okul öncesi materyalleri, okul öncesi sanat etkinlikleri faaliyetleri, okul öncesi program kitabı, anasınıfı için etkinlikler, istanbul anaokulları, okul öncesi tam günlük plan, okul öncesi etkinlik havuzu, etkinlik planı okul öncesi, kreş oyuncakları, okul öncesi çocuk, okul dersleri, okul öncesi eğlenceli etkinlikler, anaokulu öğretmeni olmak, okul öncesi eğitim programı etkinlik kitabı, en iyi anaokulu, kreş öğretmeni, anaokulu eğitimi, anaokulu yemek listesi, ankara kreş fiyatları, matematik soru çöz, okul öncesi malzemeleri, okul öncesi müfredatı, anaokulu dergisi, okul öncesi müzik etkinliği planı, okul öncesinde sınıf yönetimi, bakırköy anaokulları, acıbadem anaokulu, anaokulunda yapılan etkinlikler çalışmaları, anaokulu isimleri, okul öncesi aktiviteler, atakent anaokulu, batıkent kreş, okul öncesi etkinlik sayfaları, okul öncesi destek, 3 yaş etkinlikleri okul öncesi, çoçuk gelişimi etkinlik örnekleri, okul öncesi program, okul öncesi kavram çizelgesi, özel anaokulu fiyatları, anaokulu projeleri, okul öncesi bireysel etkinlikler, karşıyaka anaokulu, okul ders programı, pendik anaokulları, bursa özel anaokulları, etkinlik planı, anaokulu okul öncesi sanat etkinliği, okul öncesi sonbahar etkinlik planı, kurtköy anaokulları, yarım günlük eğitim akışı doldurulmuş örneği, anaokulu sanat etkinlikleri, okul öncesi dgs, anaokulu yardımcı öğretmen, ana sınıfı öğretmenliği, okul öncesi eğitim seti tavsiye, özel kreşler, çözümlü matematik soruları, okul öncesi aile katılımı etkinlikleri, okul öncesi farklı sanat etkinlikleri, okul öncesi dikkat etkinlikleri, matematik okulu, okul öncesi oyun etkinlikleri planı, yarım günlük eğitim akışı örneği, okul öncesi sanat etkinlikleri planı, anaokulu ücretleri, ikinci sınıf matematik, okul oncesi sarkilar, meb okul öncesi etkinlik kitabı, okul öncesi öğretmenliği atamaları ne durumda, eskişehir anaokulları, istanbul kreş, okul öncesi eğitim materyalleri, ankara özel anaokulları, ilkokuma yazma, kreş yaşı, okul öncesi drama, anaokulu veli etkinlikleri, kreş ücretleri, okul öncesi forum, anaokulu istanbul, okul öncesi eğitim oyunları, okul öncesi 3 yaş etkinlikleri, kreş açma şartları, istanbul özel anaokulları, çocuk yuvası, sınıf süsleri, matematik etkinlikleri okul öncesi, izmir özel anaokulları, anaokulu anne etkinlikleri, devlet anaokulu, anasınıfı anne etkinlikleri, 4 yaş çocuk eğitimi, pinokyo anaokulu, kayseri kreş, kreş isimleri, okul oncesi etkinlik plani, denizatı anaokulu, meşe palamudu anaokulu, anaokulu dersleri, anaokulu aile etkinlikleri, kreş anaokulu, 3 yaş okul öncesi etkinlikleri, meb okul öncesi eğitim programı, uğur böceği anaokulu, anaokulu deneyleri örnekleri, okul öncesi sınıf isimleri süsleri, anaokulu kreş, okul öncesi 4 yaş etkinlikleri, eğitim okulu, kreş yemek listesi, ilkokuma yazma seti, anaokulu öğretmenliği taban puanları, boğaziçi okul öncesi, anaokulu programı, anaokulu matematik etkinlikleri, okul öncesi eğitim programı kazanım ve göstergeleri, anaokulu oyunları etkinlikleri, anaokulu matematik, drama etkinlikleri okul öncesi, okul öncesi oyun etkinlik planı, yön okulları, ikinci sınıf dersleri, 4 yaşındaki çocuğun gelişimi, okul öncesi aile katılımı etkinliklerinde neler yapılabilir, 4 yaş etkinlikleri okul öncesi, kayseri anaokulları, okul öncesi eğitimin önemi, okul öncesi aile etkinlikleri, okul öncesi 6 yaş etkinlikleri, okul öncesi müzik, okul öncesi eğitim araç gereçleri, kresler, bebek kreşi, iremnur anaokulu, okul öncesi hikaye, matematık, deha anaokulu, okyanus anaokulu, çocuk kreşi, anaokulu yemek listesi örnekleri, anasınıfı öğretmenliği taban puanları, oyun etkinlikleri okul öncesi, nokta anaokulu, aile katılım etkinlikleri örnekleri, okul öncesi eğitim nedir, kreş ve anaokulu, devlet anaokulu ücretleri, devlet anaokulu fiyatları, anasınıfı etkinlikleri kolay, küçük prens anaokulu, okul öncesi spor etkinlikleri, elma şekeri anaokulu, okul sitesi, okul öncesi sanat etkinliği örneği, okul öncesi sınıf kuralları, okul öncesi merkezler, aydede kreş, atlı karınca anaokulu, etkinlik plani, elma şekeri kreş, kıvılcım anaokulu, müzik etkinliği okul öncesi, anaokulu öğretmeni nasıl olunur, okul öncesi çocuk şarkıları, powerpoint sunusu, okul öncesi öğretmen önlüğü, ilkokul okuma yazma, gebze anaokulu, okul öncesi çocuk oyunları, kpss okul öncesi, anaokulu gösterileri, anaokulu yönetmeliği, küçük şeyler anaokulu izmir, cocuk yuvasi, ana okulu etkinlikleri, meb anaokulu, kelebek anaokulu, balçova anaokulları, anasınıfı kayıt yaşı, çocuk okul, okul öncesi kaynak, anasınıfı ingilizce, okul öncesi sanat etkinliği planı, devlet kreşleri kaç yaşında alıyor, okul ders, izmir kreş, okul öncesi kavram etkinlikleri, okul öncesi hediye etkinlikleri, anaokulu kayıt yaşı, anaokulu yaş hesaplama, okul öncesi eğitimin tanımı, ingilizce okul öncesi, okul öncesi kpss, anasınıfı yaşı, okul öncesi oyun etkinliği planı örnekleri, hayat anaokulu, anaokulu etkinlikleri kolay, sarmaşık anaokulu, anasınıfına başlama yaşı, gebze kreş, okulöncesi tr, ilk okuma yazma, okul öncesi sınıf oyunları, anasınıfı öğretmeni nasıl olunur, gülpembe anaokulu, okul öncesi kavramlar listesi, okul öncesi tr, anasınıfı sınıf isimleri, bursa emek anaokulu, okul öncesi günlük plan indir, okul öncesi eğitim şarkıları, ayçiçeği anaokulu, okul öncesi haberleri, e okul anaokulu, okul öncesi türkçe dil etkinliği planı, okul öncesi eğitim yaklaşımları, anaokulu seti, anasınıfı kayıt, anaokulu proje örnekleri, anasınıf öğretmenliği, okul öncesi müzik etkinliği örnekleri, okul öncesi türkçe dil etkinliği günlük plan örneği, perihan aktürk anaokulu, çilek kreş, okul okul, powerpoint sunu, anaokulu nedir, anaokulu ve kreşler, anaokulu kitapları, erguvan anaokulu, ana sınıfı oyunları, okul öncesi avm, okul öncesi eğitim zorunlu mu, pembe panter anaokulu, şirinler kreş, okul öncesi sanat etkinliği planı örnekleri, anasınıfı nedir, anasınıfı eğitim seti, ana sınıfı boyama, okul öncesi nedir, anasınıfı oyuncakları, okul öğrenci, okul öncesi maaşları, çorlu kreş, 3 yaş devlet anaokulu, okul öncesinin önemi, kredisi, okul öncesi sınıf içi oyunlar, ana sinifi sarkilari, sanat etkinlik planı örnekleri, devlet anaokulları kaç yaş alıyor, anaokulu oyunlari, kuzucuk okul öncesi eğitim seti, eğitim seti okul öncesi, okul öncesi öğretmen seti, okul öncesi eğitim seti fiyatları, okul öncesi siteleri, okul öncesi plan kitabı, okul öncesi öğretmenliği alan dersleri, okul öncesi eğitim kitap setleri, anaokulu günlük plan örnekleri, morpa okul öncesi eğitim seti, okul öncesi öğretmen kitapları, okul öncesi yayınevleri, anaokulu günlük plan, farklı yayıncılık okul öncesi eğitim seti, okul öncesi öğretmenliği ders kitapları, yapa okul öncesi eğitim setleri, anaokulu planları, okul öncesi öğretmen arayanlar, anaokulu ingilizce yıllık plan, kreş etkinlik örnekleri, okul öncesi öğretmen ilanları, okul öncesi ingilizce eğitimi planı, anasınıfı ders programı, uygun okul öncesi eğitim setleri, özel eğitim günlük plan örnekleri, okul öncesi öğretmeni arayan kurumlar, okul öncesi öğretmen etkinlik kitabı, okul öncesi etkinlik siteleri, okul öncesi eğitim etkinlik kitabı, özel eğitim yıllık plan örnekleri, okul öncesi öğretmenliği dersleri nelerdir, anaokulu eğitim kitapları, okul öncesi öğretmen eğitim seti, okul öncesi dergileri, okul öncesi eğitim planı, anaokulu eğitim programı, okul öncesi matematik etkinlikleri kitabı, anaokulu sitesi, okul oncesi ogretmeni is ilanlari, okul öncesi ingilizce yıllık plan, süper okul öncesi eğitim seti, kreş planları, anaokulu ingilizce yıllık plan örnekleri, okul öncesi lise mezunu öğretmen alımı, eğitim seti anaokulu, lise mezunu anaokulu öğretmeni, lise mezunu okul öncesi öğretmen alımı, okul öncesi etkinlik setleri, günlük plan örnekleri okul öncesi, anaokulu etkinlik malzemeleri, okul öncesi aktivite kitabı, anaokulu öğretmen alımı, okul öncesi evde eğitim seti, anasınıfı eğitimi, okul öncesi ingilizce ders planı örneği, çamlıca okul öncesi eğitim seti, okul öncesi haftalık plan, anaokulu öğretmeni olmak için, etkinlik kitabı okul öncesi, misket okul öncesi eğitim seti, okul öncesi eğitim seti önerileri, okul öncesi 3 yaş etkinlik planları, kreş planı örnekleri, anaokul ogretmenligi, okul öncesi eğitim seminerleri, okul öncesi sitesi, anaokulu bölümleri, okul öncesi ekim ayı günlük plan örnekleri, okul öncesi faaliyet kitabı, okul öncesi eğitim kurumları, günlük etkinlik planı, zambak okul öncesi eğitim seti, anaokulu ders kitapları, okul öncesi uzaktan eğitim, okul öncesi öğretmenliği çalışma alanları, anaokulunda yapılacak etkinlikler, okul eğitimi, okul öncesi eğitim araçları, okul oncesi egitim programi, 3 yaş etkinlik planı, bilfen okul öncesi eğitim seti, okul öncesi sanat etkinlikleri kitabı, anasınıfı okulları, okul öncesi ingilizce eğitimi programı, ana sinifi kitaplari, morpa okul öncesi öğretmen seti, okul öncesi özel eğitim, anaokulu öğretmeni iş, okul öncesi yarım günlük plan örneği, anasınıfı öğretmeni olmak için kaç puan gerekir, okul öncesi anaokulu, okul öncesi iş, okul öncesi eğitim dergileri, okul öncesi eğitim oyuncakları, okul öncesi eğitici etkinlikler, okul öncesi yüksek lisans bölümleri, tam günlük eğitim akışı örneği, 6 yaş okul öncesi etkinlikleri, okul öncesi öğretmen alımı, kreş günlük plan örnekleri, okul öncesi öğretmenleri için kitaplar, anasınıfı yayınları, 4 yaş etkinlik planları, okul öncesi alan eğitimi dersleri, okul öncesi ekim ayı aylık plan, anasınıfı etkinlik malzemeleri, okul öncesi eğitim akışı, anasınıfı aktiviteleri, yardimci anaokulu öğretmeni, okul öncesi kitap yayınları, anaokulu rehberlik etkinlikleri, okul öncesi eğitim iş ilanları, okul öncesi haftanın çocuğu etkinlikleri, anasınıfı ingilizce yıllık plan, açı yayınları anasınıfı kitapları, okul öncesi öğretmenliği alımı, okul öncesi kursları, okul öncesi sınıf yönetimi kitabı, ekim ayı planı okul öncesi, izmirde anaokulu öğretmeni arayan okullar, anaokulu öğretmeni aranıyor, anaokulu öğretmen yardımcısı, okul öncesi öğretmenlik başvuruları, okul öncesi ingilizce etkinlikleri örnekleri, okul öncesi eğitim günlük plan örnekleri, okul öncesi çocuk etkinlikleri, kreş öğretmen yardımcısı, 5 yaş etkinlik planı, okul öncesi müzik etkinlikleri plan örneği, okul öncesi 2 yaş etkinlikleri, okul öncesi sınıf materyalleri, okul öncesi etkinlik planı meb, okul öncesi eğitim modelleri, okul öncesi kasım ayı aylık plan, okul öncesi kasım ayı günlük plan, okul öncesi evde eğitim, uzaktan eğitim okul öncesi, okul öncesi dil gelişimi etkinlikleri, ucuz okul öncesi eğitim setleri, okul öncesi ekim ayı etkinlikleri, milli eğitim anaokulu fiyatları, yurt dışında okul öncesi eğitim, anasınıfında yapılabilecek etkinlikler, 4 yaş okul öncesi etkinlikleri, kreş ders programı, anaokulu kreş malzemeleri, öğretmen arayan anaokulları, anaokulunda yapılabilecek etkinlikler, okul öncesi öğretmeni arayan kolejler, okul öncesi ev etkinlikleri, salıncak anaokulu, okul öncesi öğretmeni iş alanları, okul öncesi herşey net, anaokulu broşür örnekleri, anaokulu öğretmenlerinin maaşı, 2 yaş okul öncesi etkinlikleri, okul öncesi bilişsel gelişim etkinlikleri, 6 yaş anaokulu etkinlikleri, nisan ayı aylık plan okul öncesi, evlenmekisteyenler, ilk akademi okul öncesi eğitim seti, okul öncesi oyun etkinliği örnekleri, okul öncesi zeka etkinlikleri, anaokulu soy ağacı etkinliği, okul öncesi kulüp etkinlik örnekleri, 5 yaş faaliyet örnekleri, kreş eğitim setleri, özel anaokulları istanbul, okul öncesi sorumluluk etkinlikleri, okul öncesi günlük akış, kitap etkinliği okul öncesi, matematik okul öncesi, okul öncesi eğitim programı kitabı, okul öncesi evde yapılabilecek etkinlikler, okul öncesi öğretmenliği dersleri aöf, 29 ekim günlük plan okul öncesi, anaokulu öğretmen başvuruları, dini kreş etkinlikleri, okul öncesi eğitimde drama, okul öncesi kitap etkinlikleri, kreş fiyatları istanbul, alp anaokulu, kreş çocuğu etkinlikleri, kasım ayı etkinlik planı okul öncesi, parıltı anaokulu, kreş izmir, anaokulu drama etkinlikleri, anaokulu ders saatleri, okul öncesi eğitim seti indir, farklı ülkelerde okul öncesi eğitim, evde anaokulu faaliyetleri, okul öncesi ürünleri, okul öncesi dramatik etkinlikler, beta okul öncesi eğitim seti, anasınıfları, yeni dünyalar anaokulu ataşehir, okul öncesi eğitici, okul öncesi evde etkinlik, anasınıfı haftanın çocuğu etkinlikleri, bursadaki özel anaokulları, kreş anaokulu malzemeleri, özel anaokulu ücretleri, ankarada kreş, kreş faaliyetleri, kreş okulu, istanbul avrupa yakası anaokulları, özel merter anaokulu, okul öncesi müzik etkinlikleri nelerdir, izmir kreş ücretleri, anaokulu fiyatları istanbul, okul öncesi öğretmen arayan kurumlar, okul öncesi eğitim sertifikası, anakucağı kreş, kreş eğitim programı, kreş eğitimi, okul öncesinde çevre eğitimi etkinlikleri, okul öncesi alışveriş, pusula okul öncesi eğitim seti, anaokul faaliyetleri, cocuk yuvası, okul öncesi etkinlik kitabı meb, kreş kayseri, okul öncesi sertifika, okul öncesi eğitim kurumları nelerdir, okul öncesi halı, okul öncesi etkinlik planı örnekleri 2015, eğitici etkinlik örnekleri, anabilim anaokulu fiyat, abaküs anaokulu, anaokulu ders programı örnekleri, anaokulu sınıf malzemeleri, anaokul etkinlikleri ve yapılışları, tudem okul öncesi eğitim seti, okul öncesi eğitim zirvesi, bursada kreş, okul öncesi sertifikası, idea anaokulu, okul öncesi ingilizce sayılar etkinliği, özyuvam kreş, okul öncesi market, doku yayınları okul öncesi, küçümen anaokulu, okul öncesi testler, papatyam kreş, ana okulu iş ilanları, ada anaokulu çekmeköy, devlet kreşleri ücretlimi, okul öncesi öğretmenliği ders notları, portakal anaokulu, okul öncesi eğitim program kitabı, tudem okul öncesi, okul öncesi eğitim yönetmeliği, anasınıfı yardımcı öğretmen, hepsiburada okul öncesi eğitim seti, okul öncesi sınıf oyuncakları, anaokulu okul öncesi eğitim seti indir, ekim ayı etkinlikleri okul öncesi, neşeli dostlar okul öncesi eğitim seti, özel okullarda anaokulu öğretmen maaşları, özel kaplumbağa anaokulu, bursa anaokulu öğretmeni arayan okullar, ankara okul öncesi, okul öncesi kreş, okul öncesi evin bölümleri etkinlikleri, minik okul okul öncesi eğitim seti, ayşegül kreş, anasınıfı için kitaplar, gizem çocuk evi, okyanus kreş, neşe erberk anaokulu konya, ankara okul öncesi öğretmenliği, anaokulu öğretmeni ankara, anka anaokulu, türk koleji anaokulu, kreş öğretmeni ankara, anaokulu eğitim modelleri, anaokulu müzikleri, okul öncesi montessori eğitim seti, cocuk yuvaları, anaokulu kaç aylık, tam gün devlet anaokulu, anaokulu öğretmeni bursa, stajyer anaokulu öğretmeni, reyhan çiçekleri anaokulu, anaokul öğretmeni nasıl olunur, papatya kreş, okul öncesi eğitim modelleri nelerdir, okul öncesi eğitim taban puanları, tatlı huzur anaokulu, özel anaokulu yardımcı öğretmen maaşları, timaş okul öncesi eğitim seti indir, anasınıfı ev etkinlikleri, türkiye de okul öncesi eğitim, kreş anaokulu farkı, okul öncesi nesil, okul öncesi oyun etkinliği planı örnekleri 2013, okul öncesi öğretmeni ankara, balküpü okul öncesi eğitim seti, okyanus okul öncesi eğitim seti, ders öğretmeni, doku kitabı okul öncesi, okul öncesi eğitiminin önemi, neden okul öncesi eğitim, mavi yunus okul öncesi planlar, okul öncesi eşyalar, oyun etkinlik planı örnekleri, okul öncesi ders içerikleri, anaokulu kreş farkı, 3 yaş aylık bülten örnekleri, izmir okul öncesi, anaokulu öğretmeni olmak için hangi bölüm okunmalı, açı okul öncesi, anaokul öğretmeni olmak için ne yapmalıyım, afacanlar okul öncesi eğitim


Hakkımızda

Türkiye geneli 06.05.2017 Tarihinde Okul Öncesi Eğitim Zirvesi kapsamında düzenlenen “Geleceğin Eğitimcileri” ödüllerinde iZMİR - TORBALI - SULTAN ABDÜLHAMIT İLKOKUL ’ unda görev yapan okul öncesi öğretmenlerinden Kübra ÇETİN uygulamaya konu olan “https://okuloncesi.ogretmenleri.net/ BİZ BU İŞTE TEK DEĞİLİZ” Projesi ile “Yılın Paylaşım Seven/Blog Yazan Öğretmeni” Seçildi. Ve Büyük Torbalı gazetesinde manşetlerde çıktı.

Mobil Uygulama
Bağlantılar
  • Forum Sayfası
  • Portal Sayfası
  • İletişim
  • Arşiv
  • Forumları Okundu İşaretle
  • RSS Beslemesi
Dost Siteler
  • https://okuloncesi.ogretmenleri.net/
  • https://okuloncesi.ogretmenleri.net/
  • http://upload.ogretmenleri.net/
  • http://upload.ogretmenleri.net/
  • https://okuloncesi.ogretmenleri.net
  • Sosyal Medya
    • Facebook
    • Twitter
    • İnstagram
    • Whatsapp
    • Youtube
    • Pinterest
    © 2015-2020
    Designed by RıdvanKübraÇ.
    Designed by RıdvanKübraÇ.
    Designed by RıdvanKübraÇ.
    Yandex.Metrica
    Çizgisel Mod
    Normal Mod