Okul Öncesi Öğretmenleri NET-Okul Öncesi-Biz Bu işte Tek Değiliz
Oturum Aç
Kullanıcı Adı/Email:
Şifre: Şifremi Unuttum?
 
  • Kişisel Ayrıntılar
  • Hesap Seçenekleri
  • Avatar Değiştir
  • İmza Düzenle
  • Şifre Değiştir
  • Takip Edilen Konular
  • Takip Edilen Forumlar
  • Anasayfa
  • Okul Öncesi Öğretmenleri NET-Okul Öncesi-Biz Bu işte Tek Değiliz
  • Özel Eğitim ve Rehabilitasyon
  • Özürlü Hakları
  • 1 Hak Mücadelesi Alanı Olarak Engellilik-Engellilerin Haklarına İlişkn B M Sözleşmesi


  • Anasayfa
  • Blog
  • Portal
  • Son Konular
  • Arama Yap
  • Yardım
Konu Modu
1 Hak Mücadelesi Alanı Olarak Engellilik-Engellilerin Haklarına İlişkn B M Sözleşmesi
öncesiokul Çevrimdışı
Vip Öğretmen
***
Mesajlar: 1,013
Konular: 1,013
Katılım: Dec 2015 Rep Puanı: 710
Hali: EnerjiDolu
Teşekkürler: 0
12 Mesajına 12 Teşekkür Edildi.
#1
12-04-2015, 02:38 PM
Bu gönderiyi Instagram'da gör

Okul Öncesi Öğretmenleri. Net (@okuloncesiogretmenlerinet)'in paylaştığı bir gönderi

Bir Hak Mücadelesi Alanı Olarak Engellilik ve Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi*
Yazar : İdil Işıl GÜL**

ÖZET

İnsan hakları ideali, eşitlik, özgürlük ve insan onuruna saygıyı zorunlu olarak içeren bir evrensel düzen kurma amacını içermekle birlikte, yakın zamanlara kadar, engellilerin de bu düzen içerisinde yer alması kaygısının varlığından bahsetmek mümkün değil idi. Engellilerin Haklarına İlişkin Birlemiş Milletler Sözleşmesi’nin kabulü engellilik konusunun bir insan hakları sorunu olduğunun teyit ve ilan edilmesi bakımından son derece önemlidir. TBMM 3 Aralık 2008 tarihinde Sözleşme’nin onaylanmasının uygun bulunduğuna dair Kanun’u kabul ederek, Sözleşme’ye taraf olma konusundaki iradesini ortaya koymuştur. Bundan sonra yapılması gereken, yasama, yürütme ve yargı organlarının Sözleşme’den kaynaklanan yükümlülüklerini etkili şekilde ye-rine getirme yönünde bir çabayı ortaya koymasıdır. Bu çerçevede engellilerin haklara erişimini sağlayacak tedbirlerin alınması, başka bir ifade ile yasal düzenlemelerin hak sahipleri tarafından kolaylıkla anlaşılabilecek hale getirilmesi, yaptırım, başvuru mercii ve başvuru yollarının açıkça düzenlenmesi özel önem arz etmektedir.


Anahtar Kelimeler: Sözleşme, hak, eşitlik, hukuk



ABSTRACT


Even though the ideal of human rights aims to establish a universal order where equality, freedom and respect for human dignity are respected, until recently there was a lack of concern regarding the place of persons with disabilities within that order. The adoption of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities is a vital turning point, as it endorsed and declared that disability is a human rights issue. The Turkish Grand National Assembly passed a law on 3 December 2008 approving the ratification of the Convention. Now it is time for the legislative, executive and judicial organs of the State to take the necessary steps for the effective implementation of the Convention. In this respect, it is crucial to take measures to ensure an easy and effective access to rights, in other words to adopt easily understandable laws, which are explicit on sanctions and clear about where and how to apply in case of a violation.


Key Words: Convention, right, equality, law 



İnsan hakları idealinin altında yatan amaç, eşitliğin, özgürlüğün ve insan onuruna yaraşır yaşam standartlarının sağlandığı, evrensel bir düzen kurulmasıdır. Her insan hakkı, bu sayılanlardan bir veya birden fazlasını gerçekleştirmeye çalışır. İnsan haklarının birbirini tamamlayıcılığı ve zorunlu bütüncüllüğü, bu ilkeler bakımından da geçerlidir. Özgürlük olmadan eşitlik, insan onuruna yaraşır yaşam standartları sağlanmadığı sürece özgürlük, tek başına anlam ifade etmeyecektir.


İnsan hakları ideali, bu üç unsuru zorunlu olarak içeren bir evrensel düzen kurma amacını içermekle birlikte, yakın zamanlara kadar, engellilerin de bu düzen içerisinde yer alması kaygısının varlığından bahsetmek mümkün değil idi. Kaygı yokluğunun temelinde, engellilerin toplumsal yaşama tam ve eşit olarak katılabilecekleri bilincinin bulunmamasının yattığı söylenebilir. Bu çerçevede, toplum bilincinin tıbbi model ile şekillendiğini söylemek mümkündür. Engellilerin çalışma imkanı bulamadıkları söylendiğinde “normal insanların dahi” iş bulamadıkları, engellilere sağlanan sosyal yardımların yetersizliği eleştirildiğinde “çalışanların dahi” yeterli ücret almadıkları, engelli çocukların eğitim alamadıkları belirtildiğinde “engelli olmayan çocukların dahi” yetersiz eğitim aldığı yanıtı sıkça verilmektedir. Bu yanıtlar, iki hususu ortaya koymaktadır. Bunlardan ilki, engelliler ve engelli olmayanlar arasında bir hiyerarşinin varlığıdır. Buna göre, engelli olmayanların sorunları önceliklidir ve bunlar çözülmedikçe, engellilerin karşılaştıkları sorunların çözümü için yeterli kaynağın ayrılması söz konusu değildir. İkinci olarak yukarıdaki yanıtlar, engelli olmayanların engelliler ve kendileri için iki ayrı evren öngördüklerini ortaya koymaktadır. Buna göre, bir evrende alınan tedbirlerin, diğeri üzerinde etkisi yoktur. Bu yaklaşım, aslında sorunun bir insan hakları sorunu olarak kabul edilmediğinin de bir göstergesi olmaktadır. Örneğin, kurumlarda tutulan engelliler bakımından, bunun bir mahkeme kararına dayanıp dayanmaması, bir kişi özgürlüğü ve güvenliği sorunu olduğu görülmemektedir. Keza, engellilerin tutulduğu kurumlardaki koşullar ve kişilerin gördükleri muamele, ceza ve tutukevlerindeki koşullar gibi kamunun ilgisini çekmemektedir.1 Engellilerin oldukça yüksek orandaki işsizliği, olağan olarak kabul edilmektedir.2 Aynı durumun eğitim bakımından da söz konusu olduğu belirtilmelidir. Ancak, engelli olanlarla olmayanlar bakımından iki ayrı evren öngörüldüğünün belki de en açık göstergesi, birlikte yaşama alanları ve yöntemleri inşa etme kaygısının bulunmamasıdır.3 Engellilerin kendileri için öngörülen evrenden diğerine geçişleri, engelli olmayanlar için tasarlanmış yaşama düzenine uyum sağlamalarına bağlı bulunmaktadır. Başka bir ifadeyle, engelli kişi mevcut düzenin değiştirilmesini talep etmediği sürece ve bu düzene uyum sağlayabildiği ölçüde, engelli olmayanlar evreninde var olabilmektedir.4

Bu iki evrenli düzenin insan hakları hukukunun temel ilkeleri ile çatıştığı açıktır. Her ne kadar gerek ulusal yargı makamlarına, gerekse uluslararası insan hakları sözleşmelerinin uygulanmasını denetlemekle görevli organların önüne, engellilerin insan haklarının ihlal edildiği iddiasıyla gelen başvuruların sayısı son derece sınırlıysa da, bunun nedeni engellilerin iki evrenli düzende az sayıda insan hakları ihlaliyle karşılaşmaları değildir.5 Engellilerin çoğunun insan hakları sözleşmelerine ve hatta iç hukukta mevcut düzenlemelere ilişkin bilgilerinin olmaması, gerek iç hukuk yollarına ve gerekse uluslararası organlara başvurmak için gerekli ekonomik ve sosyal destekten yoksunluk, hukuk yollarına başvurma önündeki fiziksel engeller, yargı yollarına başvurmanın olumsuz karşılanacağı korkusu6 ve belki de en önemlisi engellilerin hak değil, yardım talep eden kişiler olduğuna ilişkin “öğrenilmiş çaresizlik” durumu, konunun insan hakları gündemine taşınmasına engel olmuştur. Bununla birlikte, uluslararası örgütlerin engellilik sorununa tümüyle kayıtsız kaldıklarını söylemek de mümkün değildir. Gerçekten Birleşmiş Milletler, Uluslararası Çalışma Örgütü, Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği’nde engellilerin yaşam kalitesinin yükseltilmesine yönelik önemli sayıda çalışma yapılmıştır. Ancak bu çalışmalar, nadiren bağlayıcı nitelikte belgelerin kabul edilmesiyle sonuçlanmıştır. Öte yandan, yakın tarihlere kadar, bu çalışmalara tıbbi modelin hakim olduğunu söylemek de mümkündür. Konunun eşitlik ve ayrımcılık yasağı kapsamında değerlendirilmeye başlanması ise, 90’lı yıllarda ait bir gelişmedir. Bu çerçevede Birleşmiş Milletler Örgütü bünyesindeki gelişmeler özellikle önemlidir. Nitekim bu çalışmalar 2006 yılında Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi ile önemli bir noktaya erişmiştir. Aşağıda öncelikle Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’ne giden süreç kısaca aktarılacak, daha sonra ise Sözleşme’ye hakim ilkeler değerlendirilecektir.

Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’ne Doğru 

Birleşmiş Milletler tarafından engelliliğe yapılan ilk göndermeye, 1948 tarihli Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi’nin 25. maddesinde rastlanmaktadır.7 Beyanname’de gönderme yapılan hususların hemen tamamına 1966 tarihli Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi ile Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi’nde yer verilmiş olmasına rağmen, engellilik meselesi bu sözleşmelerde kendine yer bulamamış.8 Beyanname’nin ardından engelliliğin bir Birleşmiş Milletler belgesinde yer bulması için aradan 23 yıl geçmesi gerekmiştir. Ancak bu belge de bir sözleşme değil, bir beyannamedir. 1971 tarihli Zeka Geriliği Olan Kimselerin Haklarına Dair Beyanname genel nitelikli ifadeler içermekle birlikte, Birleşmiş Milletler’de yeni bir dönemin başladığının işareti olması bakımından son derece önemlidir.9


1975 tarihli Engellilerin Haklarına Dair Beyanname, Birleşmiş Milletler’in engellilerin haklarına dair ilk ayrıntılı belgesidir. 10 Beyanname’nin 5. maddesi, engellilerin kendi kendilerine yeterli hale gelmelerini sağlayacak tedbirlerin alınmasını bir hak olarak formüle etmiş, 6. maddesi ise engellilerin protez ve ortez, tıbbi ve sosyal rehabilitasyon, eğitim, meslek eğitimi ve mesleki rehabilitasyon ve işe yerleştirme hizmetlerinden yararlanma hakları olduğunu ifade etmiştir.

1980’li yıllar ise, Birleşmiş Milletler ve Birleşmiş Milletler’in uzmanlık örgütlerinin engellilik konusunu kapsamlı olarak ele almaya başladığı bir dönemi ifade etmektedir. 1980 yılında Dünya Sağlık Örgütü yukarıda kavram ve tanımlar konusu incelenirken değinilen “İşlev ve Yapı Farklılıkları, Yetiyitimi ve Özürlerin Uluslararası Sınıflandırması” belgesini yayımlamıştır.11 1981 yılı, Birleşmiş Milletler Uluslararası Engelliler Yılı olarak ilan edilmiştir.12 Engelliler yılının hemen ardından, 1982 yılında Engellilere İlişkin Dünya Eylem Programı kabul edilmiştir.13 İşlev ve yapı farklılıkları ile yetiyitimlerinin önlenmesi ve rehabilitasyonu ile engellilere fırsat eşitliği sağlanması üzerine inşa edilen Dünya Eylem Programı, aynı yıl ilan edilen Birleşmiş Milletler Engelliler Onyılı’nın da (1983-1992) temel rehberi niteliğindedir.14 1983 yılı, Engelliler Onyılı’nın başlangıcı olma dışında, Birleşmiş Milletler sistemi içerisinde engellilere ilişkin bağlayıcı nitelikteki ilk belgenin, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün 159 sayılı sözleşmesi olan “Sakatların Mesleki Rehabilitasyonu ve İstihdamı Hakkında Sözleşme”nin15 kabul edildiği tarih olma özelliliği de taşımaktadır. Sözleşme, Taraf Devletlerin engellilerin istihdamı ve mesleki rehabilitasyonuna yönelik bir ulusal politika geliştirerek, bunun dönemsel olarak gözden geçirilmesini (madde 1 ) ve ulusal politikaların engelli işçilerin diğer işçilerle fırsat eşitliğine sahip olmaları ilkesi üzerine inşa edilmesi gerekliliğini ( madde 4 ) öngörmektedir. Birleşmiş Milletler Ayrımcılığın Önlenmesi ve Azınlıkların Korunması Alt-Komitesi, 1984 yılında Özel Raportör Leandro Despouy’u insan hakları ile engellilik arasındaki ilişkiye ilişkin kapsamlı bir rapor hazırlaması için görevlendirmiştir.16 Özel Raportör’ün 1991 yılında tamamladığı rapor,17 yetiyitimlerine neden olan unsurlar arasında özellikle insan hakları hukuku ile insancıl hukukun ihlallerine dikkat çekmiştir (para. 119-180). Özel raportör, engellilerin özellikle eğitim, çalışma, ulaşım, konut, genel olarak binalara erişim ve özel hayat bakımından önemli dezavantajlarla karşılaştığını ifade etmişse de, raporun ilgili kısmının 2 sayfadan ibaret olması, konunun oldukça yüzeysel şekilde değerlendirildiğinin göstergesidir.

Özel Raportör’ün raporunun tamamlanmasından 4 yıl önce, 1987 yılında, engellilerin haklarına ilişkin bir Birleşmiş Milletler sözleşmesi hazırlanması önerisi Genel Kurul’a taşınmış, ancak İtalya tarafından getirilen öneri ve hazırlanan taslak, mevcut insan hakları sözleşmelerinin engellilere diğer kimselerle aynı hakları tanıdığı, bu nedenle de böyle bir sözleşmeye gerek olmadığı gerekçesiyle kabul görmemiştir.18 Nihayet, 1989 yılında kabul edilen Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 2. maddesinde, engellilik ilk defa ayrımcılığın yasaklandığı nedenler arasında açıkça sayılmıştır. Sözleşme’nin 23. maddesinin ilk fıkrası, engelli çocukların onurlu, tam ve iyi bir yaşam sürme ve toplumsal yaşama etkin şekilde katılmaları haklarını tanımıştır. Aynı maddenin 3. fıkrası engelli çocuklara sunulan yardımların çocukların eğitim, öğretim, sağlık ve rehabilitasyon hizmetlerine erişimini sağlayacak şekilde tasarlanması gerektiğini ifade etmişse de, Sözleşme Taraf Devletler bakımından engelli çocuklara yardım sunma yükümlülüğü öngörmemektedir. Başka bir ifade ile, devletlerin yardım sunma yükümlülüğü olmamakla birlikte, eğer sunuyorlarsa, bu yardımların tasarlanmasında yukarıda ifade edilen hususları gözeteceklerdir.


Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi öncesindeki en kapsamlı ve engelliler tarafından da en fazla kabul gören belgesi ise, yine bağlayıcı niteliği olmayan, ancak örf ve adet hukuku haline gelmiş olması muhtemel olan “Engellilerin Fırsat Eşitliğine Dair Standart Kurallar”dır.19 22 maddeden oluşan Standart Kurallar’ın temelinde yatan ilke, kadın, erkek, çocuk ve yetişkin her engellinin, toplumun birer üyesi olarak, diğer kişilerle aynı hak ve yükümlülüklere sahip olması, başka bir ifade ile toplumsal yaşama tam ve eşit olarak katılmalarıdır. Buna koşut olarak, dört bölümden oluşan Standart Kurallar’ın ilk bölümü, “Eşit Katılımın Önkoşulları” başlığını taşımaktadır. Bilinç arttırma, tıbbi bakım, rehabilitasyon ve destek hizmetlerine ilişkin kuralların yer aldığı bu ilk bölümü, “Eşit Katılıma İlişkin Hedef Alanlar” başlıklı ikinci bölüm izlemektedir. Bu bölümde, erişilebilirlik, eğitim, istihdam, gelir sağlama ve sosyal güvenlik, aile yaşamı ve kişi dokunulmazlığı, kültür, eğlence ve spor ve dine ilişkin kurallar yer almıştır. Üçüncü bölümde, ilk iki bölümdeki kuralların devletler tarafından ne tür tedbirler ile uygulanabileceğine ilişkin kurallara yer verilmiştir. Son bölüm ise, Standart Kurallar’ın uygulanmasının denetlenmesine ilişkindir. Standart Kurallar, uluslararası sözleşmelerin denetlenmesine ilişkin mekanizmalardan oldukça zayıf olsa da, bir denetim mekanizması öngörmüştür. Buna göre, engellilik konusunda bilgi ve deneyimi olan bir Özel Raportör atanacak ve raportör Standart Kurallar’ın uygulanmasına ilişkin durumu, Ekonomik ve Sosyal Konsey’e bağlı Sosyal Kalkınma Komisyonu’na rapor edecektir.20 Komisyon raporu değerlendirecek ve Standart Kurallar’ın daha etkili şekilde uygulanması için önerdiği tedbirleri Ekonomik ve Sosyal Konsey’e tavsiye edecektir.

Özel Raportör’ün ikinci raporunda ifade ettiği üzere, Standart Kurallar devletlerin engellilik politikalarını belirlemelerinde önemli bir kaynak ve rehber niteliğindedir.21 Özellikle ulusal mevzuata ilişkin 15. Kural, devletlerin iç hukukta almaları gereken yasal tedbirlerin bir özeti niteliğindedir. Buna göre, devletler engellilerin tam katılımı ve eşitliği için gerekli yasal zemini yaratma yükümlülüğü altındadırlar. Söz konusu mevzuat, engellilerin medeni ve siyasi haklar dahil tüm haklardan diğer vatandaşlarla eşit şekilde yararlanmalarını güvence altına alacaktır. Taciz ve viktimizasyon ( ( mağdurlaştırma) dahil, engellileri olumsuz yönde etkileyen tüm unsurların ortadan kaldırması için de yasal tedbirlere başvurulmasının gerekebileceği, aynı kuralda ifade edilmiştir.22 Ancak kanımızca, Standart Kurallar’ın engellilerin haklarına ilişkin çağdaş yaklaşımı benimsediğini ortaya koyan en önemli husus, mevzuattaki ayrımcı nitelikteki hükümlerin ayıklanması ve ayrımcılık yasağının ihlaline karşı etkili koruma sağlayacak yasal düzenlemeler yapma yükümlülüğünün öngörülmüş olmasıdır ( Kural 15(2)).

Standart Kurallar’ın etkisi, devletlerle sınırlı da olmamıştır. Birleşmiş Milletler Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi, 1994 yılında engellilere ilişkin bir genel yorum yayımlayarak, sorunu ilk defa olarak, temel insan hakları sözleşmeleri çerçevesine taşımıştır. Komite, bu genel yorumu ile son derece önemlibir soruna da açıklık getirmiştir. Komite’ye göre, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi’nin ayrımcılığı yasaklayan 2. maddesinin 2. paragrafında yer alan “hakların sayılan nedenlere “veya diğer herhangi bir duruma” dayalı olarak ayrım gözetilmeksizin uygulanması” ifadesi, ... engelliliğe dayalı ayrımcılık bakımından da geçerlidir.23

Birleşmiş Milletler’in engellilik konusuna ilişkin yaklaşımının geçirdiği evrimin son noktası, münhasıran engellilerin insan haklarına ilişkin bir sözleşmenin hazırlanmasıdır. Yukarıda da belirtildiği üzere, 1987 yılında İtalya tarafından getirilen bu yöndeki bir öneri kabul görmemiştir. 90’lı yılların sonlarında konu tekrar gündeme getirilmiştir. Nihayet, Meksika’nın çabaları sonucunda, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 2001 yılı sonunda sosyal kalkınma, insan hakları ve ayrımcılık yasağı konularını içerecek kapsamlı bir sözleşme taslağı hazırlamak üzere, bir ad hoc komite kurulmasına karar vermiştir.24 Komite’nin kurulmasına ilişkin Genel Kurul kararı, Standart Kurallar’ın engellilere fırsat eşitliği sağlanması yönünde önemli katkıları olduğunu teslim etmekle birlikte, gerek mevcut uluslararası sözleşmelerin, gerekse diğer çabaların, engellilerin ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasi yaşama tam ve etkili katılımını sağlama bakımından yetersiz kaldığını ifade etmiştir.25 Bu ifade ile Genel Kurul, engellilerin haklarına ilişkin bir sözleşme hazırlanması yönünde 1987 yılında yapılan önerinin reddi için ortaya koyulan gerekçeyi kabul etmediğini de ortaya koymuştur.

Genel Kurul’un da ifade ettiği üzere, mevcut sistem engellilere fırsat eşitliği sağlanması konusunda önemli bir katkı sağlamamış olmakla birlikte, bunun nedenlerinin doğru şekilde tespit edilmesi, son derece önemlidir. Herşeyden önce, bugüne kadar engellilerin hak ve özgürlüklerinin korunması ve sağlanması yönünde önemli bir gelişme sağlanamamış olması ve engellilerin haklarına dair bir sözleşme hazırlanması, uluslararası hukukun mevcut halde engellilere fırsat eşitliği sağlanması için gerekli araçlara sahip olmadığı şeklinde yorumlanmamalıdır. Nitekim, Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi, diğer sözleşmelerle tanınan insanhak ve özgürlüklerini engelliler yönünden ayrıntılı şekilde tekrarlamanın ötesine geçmemektedir. Aksini kabul etmek, bu sözleşmeye taraf olmayan devletlerin bu sözleşmede öngörülen yükümlülüklere sahip olmadığının kabul edilmesi anlamına geleceği gibi, engellilerin mevcut insan hakları sözleşmelerinin sağladığı korumadan yararlanmaları imkanını da zayıflatacaktır. Bugüne kadar, engellilerin karşılaştıkları insan hakları ihlalleri, yoğun şekilde bu sözleşmelerin uygulanmasını denetleyen organların önüne gelmiş ve sözleşme denetim organları engellilerin bu sözleşmeler bağlamında korunmadığına karar vermiş değildir. Başka bir ifade ile, mevcut sözleşmeler, engellilik bağlamında yeterli derecede test edilmiş değildir. Gerçekten, uluslararası denetim organları önüne engelliler tarafından taşınan başvurular, oldukça sınırlı sayıdadır. Kanımızca bunun önemli nedenleri arasında engellilerin eğitim hakkından yararlanamamaları nedeniyle uluslararası sözleşmelere ve uluslararası sisteme ilişkin bilgi sahibi olmamaları ve genel olarak adalete erişim imkanlarının sınırlı olması bulunmaktadır. Bu husus Türkiye bakımından geçerli olduğu kadar, diğer ülkeler bakımından da geçerlidir. Gerek Birleşmiş Milletler gerekse Avrupa Konseyi bünyesindeki uluslararası insan hakları koruma mekanizmaları önüne giden sınırlı sayıda başvuru, insan hak ve özgürlüklerine ilişkin sözleşmelerin, engellilerin hak ve özgürlüklerden tam ve eşit şekilde yararlanmasını sağlanma potansiyelini açıkça ortaya koymuştur. Bu nedenle, yeni bir sözleşmenin kabul edilmesi, Sözleşme öncesi mevcut sistemden engellilik bağlamında hiç veya etkili şekilde yararlanılamayacağı anlamını taşımamaktadır.

Neden Yeni Bir Sözleşme?

Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi, kendisinden önce mevcut olan insan hak ve özgürlüklerine ilişkin sözleşmelerde öngörülen hak ve özgürlüklere yenilerini eklemediğine ve diğer sözleşmeler de engellilerin hak ve özgürlüklerinin korunması için kullanılabileceğine göre, yeni bir sözleşme hazırlanmasının temel gerekçeleri nedir? Bu gerekçelerden ilki, engelliliğin bir insan hakları sorunu olarak kabul edildiğinin teyidi ve engelliliğe insan hakları sisteminde görünülürlük kazandırılması amacıdır. İkinci olarak, böyle bir sözleşmenin varlığı devletlerin sözleşmeye taraf olup olmama konusunda karar vermelerini gerektirecek, bu da her bir devleti ulusal düzeyde mevcut durumu ayrıntılı olarak gözden geçirmeye sevk edecektir. Sözleşme’ye taraf olan devletler bakımından, bu gözden geçirme sürecinin süreklilik arz etmesi, özellikle yapısal sorunların zaman içerisinde ortadan kaldırılmasını sağlayacaktır. Üçüncü olarak, engellilerin insan hakları sisteminden yararlanmaları kolaylaştırılmış olacaktır. Zira böylece tüm sözleşmelerin ve bu sözleşmelerin uygulanmasını denetleyen organların başvuru usul ve koşullarının bilinmesi ihtiyacı bir ölçüde ortadan kalkacaktır. Dördüncü olarak, Sözleşme’nin uygulanmasını denetlemekle görevlendirilecek kişi ve/veya organlar, engellilik konusunda daha bilgili ve duyarlı olacaklarından, diğer denetim organlarının bilgi ve duyarlılık eksikliği nedeniyle verdikleri olumsuz kararların yarattığı risk asgariye indirilmiş olacaktır. Ayrıca, Sözleşme’de yer alan bazı hükümler, diğer uluslararası sözleşmelerde yer alan hükümlerin tekrarının bir ölçüde ötesine geçmektedir. Bunlardan bir kısmı, sözleşme denetim organlarının mevcut sözleşmelerde yer alan hakların kapsamına ilişkin yorumlarının kodifikasyonu niteliğindedir. Bu çerçevede makul düzenleme yükümlülüğü örnek olarak verilebilir. Son olarak, Sözleşme hükümleri ve Sözleşme’nin uygulanmasını denetlemekle görevli Komite tarafından ortaya koyulan yorum ve kararlar, mevcut sistemdeki diğer organlar bakımından hakların yorumlanmasında yol gösterici de olacaktır.

Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi

Yukarıda ifade edildiği üzere, Sözleşme taslağını hazırlamakla görevli Komite, taslağı 2006 yılı sonunda nihai hale getirdi. Metin, 13 Aralık 2006 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabul edildi ve 30 Mart 2007 tarihinde imzaya açıldı. Türkiye, Sözleşme’yi imzaya açıldığı tarihte imzaladı ve Sözleşme’nin onaylanmasının uygun bulunduğuna dair Kanun 3 Aralık 2008 tarihinde TBMM’de kabul edildi.

Sözleşme, 25 başlangıç paragrafı ve 50 maddeden oluşmaktadır. Sözleşme’nin ilk maddesi Sözleşme’nin amacını açıklamakta ve engelli kişi kavramını tanımlamaktadır. Bu maddeye göre, “Bu Sözleşme’nin amacı, engellilerin tüm insan hak ve temel özgürlüklerinden tam ve eşit şekilde yararlanmasını teşvik ve temin etmek ve insanlık onurlarına saygıyı güçlendirmektir.” Sözleşme’nin ilk maddesinde yer alan engelli kişi tanımı, engelliliğe yaklaşımda tıbbi modelin terk edildiğini, engelliliğin münhasıran bireyin kendisinden kaynaklanan bir sorun olmadığını, bireyin niteliklerinin kendisi dışındaki olumsuz unusurlarla birleşerek engel haline geldiğinin kabul edildiğini yansıtmaktadır. Bu çerçevede önemli bir soruna da dikkat çekmek gerekir. Bu sorun, Sözleşme’de yer alan engelli kişi tanımının, Türkçe’ye çevirisi sırasında yapılmış olan önemli bir hatadır. Tanım, Türkçe’ye çevirilirken, tanımda yer alan, bireyin dışındaki olumsuz unsurlara yapılmış olan gönderme atlanmış, böylece engelli kişi, münhasıran kendi niteliklerine yapılan bir gönderme le tanımlanmıştır.26 Bu durum, Sözleşme’nin ruhuna açıkça aykırıdır. Zira, mevcuthalde Sözleşme’nin Türkçe çevirisi, sorunu bireyin kendisinde tanımlayan ve dış unsurların sınırlayıcı etkisini göz ardı eden tıbbi modeli yansıtmaktadır. Bilindiği üzere, Anayasa’nın 90. maddesi hükmüne göre, Sözleşme onaylandıktan sonra kanun hükmünde olacaktır. O nedenle, Sözleşme çevirisinde gerekli düzeltmenin yapılması son derece önemli ve zorunludur.

Sözleşme’nin 2. maddesi ise Sözleşme’de kullanılan kavramları tanımla-maktadır. Bu kavramlar iletişim, dil, engelliliğe dayalı ayrımcılık, makul düzenleme ve evrensel tasarım kavramlarıdır. Sözleşme’nin 3. maddesi, Sözleşme’nin 8 temel ilkeye dayandığını ifade etmektedir. Bu ilkeler;

a. Kişilerin insanlık onuruna ve bireysel özerkliklerine saygı;
b. Ayrımcılık yasağı;
c. Toplumsal yaşama tam ve etkin katılım;
d. Farklılıklara saygı ve engelliliğin insan çeşitliliğinin bir parçası olduğunun kabulü;
e. Fırsat eşitliği;
f. Erişilebilirlik;
g. Kadın ve erkek eşitliği;
h. Engelli çocukların gelişim kapasitesine ve kendi kimliklerini koruyabilme haklarına saygı.

İnsan hak ve özgürlüklerinin korunmasına ilişkin sözleşmeler, genellikle kısa bir hükümle, devletlerin yükümlülüklerini düzenlerler. Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nde ise, farklı bir yaklaşım benimsenmiş ve Taraf Devletler’in yükümlülükleri ayrıntısıyla sıralanmıştır. Bu yaklaşım, yükümlülüklerin kapsamı bakımından herhangi bir tereddüde yer vermeme amacını açıkça yansıtmaktadır. Sözleşme’nin bu hükmünü, ayrımcılık yasağına ve eşitliğe ilişkin 5. madde izlemektedir. Bu hüküm de, aynı konuda diğer sözleşmelerde yer alan hükümlere kıyasla daha ayrıntılıdır. Sözleşme’nin engelli kadınlara ilişkin 6., engelli çocuklara ilişkin 7., bilinçlendirmeye ilişkin 8. ve erişilebilirliğe ilişkin 9. maddesinin ardından, Sözleşme’nin haklara ilişkin kısmı gelmektedir. Bu kısımda düzenlenen haklar şunlardır: yaşama hakkı (md. 10), risk durumları ve insani bakımdan acil durumlar (md.11 ), yasa önünde eşit tanınma (md. 12), adalete erişim (md. 13), kişi özgürlüğü ve güvenliği ( md. 14 ), işkence, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele ve cezaya maruz kalmama (md. 15), sömürü, şiddet veya istismara maruz kalmama (md. 16 ), kişisel bütünlüğün korunması (md. 17), seyahat özgürlüğü ve uyrukluk (md. 18), bağımsız yaşayabilme ve topluma dahil olma (md. 19), kişisel hareketlilik (md. 20), düşünce ve ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim (md. 21), özel hayata saygı ( md. 22), hane ve aile hayatına saygı (md. 23), eğitim (md. 24), sağlık (md. 25), habilitasyon ve rehabilitasyon (md. 26), çalışma ve istihdam (md. 27), yeterli yaşam standardı ve sosyal korunma (md. 28), siyasal ve toplumsal yaşama katılım (md. 29) ve kültürel yaşama, dinlenme, boş zaman aktiviteleri ve spor faaliyetlerine katılım (md. 30). Sözleşme’nin hakları düzenleyen kısmını, Sözleşme’nin uygulanmasını ve denetimini sağlayacak, daha teknik ve usuli hükümler izlemektedir.

Sözleşme’nin Etkisi

Bilindiği üzere, insan hak ve özgürlüklerine ilişkin uluslararası sözleşmeler, taraf olan devletler bakımından üç tür yükümlülük öngörürler: İhlal etmeme, sağlama ve koruma. Buna göre, devletler bireylerin özgürlük alanlarına müdahale etmemek, böyle bir müdahaleden kaçınmak yükümlülüğü altındadır. Ancak, devletin hareketsiz kalması, bireylerin hak ve özgürlüklerden yararlanması için yeterli olmadığından, birçok halde devletlerin sağlama yükümlülüklerini yerine getirmek üzere aktif bir çaba göstermesi ve bu çabanın sonuç vermesi için gerekli bütçeyi tahsis etmesi gerekmektedir. Son olarak, her ne kadar insan haklarının bireyle devlet arasındaki ilişkiler alanına sıkıştığı düşünülse de, durum böyle değildir. Bireylerin de diğer bireylerin hak ve özgürlüklerini ihlal etmesi olasıdır. Devletlerin, bu olasılığı ortadan kaldırma ve bireyleri, diğer bireylerin ihlallerine karşı koruma yükümlülüğü de bulunmaktadır. Bu yükümlülüklerin devletin tüm organlarını, başka bir ifade ile yasama, yürütme ve yargı organlarının tümünü bağladığı konusunda bir tereddüt bulunmamaktadır. Her ne kadar Sözleşme’ye ilişkin onay süreci tamamlandığında, Anayasa’nın 90. maddesi gereğince Sözleşme kanun hükmünde olacaksa da, bu durum yasama organının başkaca bir yükümlülüğü bulunmadığı anlamını taşımamaktadır. Gerçekten, Sözleşme’nin tam anlamıyla etkili olması için, yasama organının Sözleşme’deki yükümlülüklerin yerine getirilmesini sağlayacak yasal düzenlemeler yapması gerekmektedir. Yasama organı, öncelikle hak sahiplerinin haklarını açık ve ayrıntılı şekilde ortaya koyan düzenlemeler yapmalıdır. Böylece hangi hallerde bir hak ihlalinden bahsedilebileceği kolaylıkla tespit edilebilecektir. İkinci olarak, bu düzenlemeler caydırıcı yaptırımlar öngörmelidir. Yine bu düzenlemelerde başvuru mercii ve başvuru yolları hakkında yeterli düzenleme olmalı, genel hükümlere gönderme ile yetinilmemelidir. Bu husus, engellilerin haklarını aramaları bakımından son derece önemlidir. Zira, kişiler haklarının ihlal edildiğinin farkında olsalar dahi, nereye ve nasıl başvuracaklarını, başka bir ifade ile haklarını nasıl arayabileceklerini bilemediklerinden, hak arama konusunda zaafiyet ortaya çıkmaktadır. Bu çerçevede özellikle 5378 sayılı Özürlüler Hakkında Kanun’daki eksikliklere dikkat çekilmelidir. Kanun çeşitli hükümlerinde ayrımcılığı yasaklamakla birlikte, bir ayrımcılık tanımı öngörmemektedir. Kanun’a aykırılık halinde uygulanacak yaptırımlar konusunda da bir açıklık söz konusu değildir. Yine, Kanun’un çeşitli hükümlerinin ihlali halinde başvuru merciinin neresi olduğu da Kanun’da açıkça düzenlenmemiştir. Tabii ki bu durum Kanun’a aykırılık halinde bir yaptırım olmadığı veya bir başvuru mercii bulunmadığı anlamına gelmemektedir. Ancak, bu hususların Kanun’da açıklıkla düzenlenmemiş olması halinde, hak mağdurları söz konusu bilgilere kolaylıkla ulaşamayacağından, hak arama konusunda bir zaafiyet kaçınılmaz olmaktadır. Bu nedenle, Sözleşme’nin uygulanması amacıyla yapılacak yasal düzenlemelerde, aynı yaklaşımın benimsenmemesi ve amacın hak mağdurlarının rahatlıkla yararlanabileceği bir mevzuat hazırlamak olduğunun gözetilmesi gerekmektedir. Hak mağdurları bakımından erişilebilir olmayan bir mevzuat, Sözleşme yükümlülükleriyle de bağdaşmayacaktır.

Yasama organı, Sözleşme’nin uygulanmasını sağlamak üzere yasal düzenleme yapmak durumunda olduğu gibi, Sözleşme’ye aykırı olan tüm yasal düzenlemeleri yürürlükten kaldırmak ve bundan sonra yapılacak her konudaki yasal düzenlemelerde Sözleşme’yi ve yasal düzenlemelerin engellilerin hakları üzerindeki etkisini de gözetmek durumundadır.

Sözleşme’nin uygulanmasına yönelik olarak yürütme organı da önemli bir konum işgal etmektedir. Yürütme organı, sadece münhasıran engellilere ilişkin eylem ve işlemlerinde değil, her konudaki eylem ve işlemlerinde engellilik konusunu gözetmek durumundadır. Örneğin bir kamu binasının inşasında, eğitim ve sağlık politikalarının benimsenmesinde, ulaşım ve iletişime ilişkin kararlarda, istihdamda ve tüm kamu hizmetlerinin sunumunda, bunların her türlü engeli olan kişiler üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Yürütme organı, tüm bireyler gibi engellilerin de devletle iletişimlerinin asli kanalı olarak, engellilerin yaşamında kilit bir nitelik taşır. Zira yürütme organı, devletin icracı organı olarak gündelik yaşamın her alanında etkin ve etkilidir. Bu nedenle de gerek ihlal etmeme, gerek sağlama ve koruma yükümlülükleri bakımından, yürütme organı özel bir konumdadır.

Son olarak yargı organının Sözleşme’nin etkili şekilde uygulanmasına ilişkin rolüne değinilmelidir. Bu çerçevede öncelikle Anayasa’nın 90. maddesindeki düzenleme değerlendirilmelidir. Söz konusu hükme göre, “Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. ... Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi halinde çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır.” Bu düzenleme, uluslararası sözleşmelerin ve özellikle de insan hak ve özgürlüklerine ilişkin uluslararası sözleşmelerin yargı organları tarafından ne şekilde uygulanacağı konusunda yol gösteren bir düzenlemedir. Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin de bu nitelikte bir sözleşme olduğu konusunda şüphe yoktur. O halde, başta ayrımcılık yasağı olmak üzere, Sözleşme’deki tüm hak ve özgürlüklerin, ulusal yargı makamları önüne gelen davalarda gözetilmesi Anayasa’dan kaynaklanan bir yükümlülüktür. Yasama organı Sözleşme ile çatışma halinde olan bir düzenlemeyi yürürlükten kaldırmamışsa dahi, yargı organının Anayasa’nın yukarıda aktarılan hükmü gereğince Sözleşme’ye aykırı düzenleme yerine Sözleşme’yi uygulaması gerekmektedir. Böylece yasama organından kaynaklanan bir zaafiyet varsa, bunun yargı organı tarafından giderilmesi mümkün ve zorunlu olmaktadır. Yine, yürütme organının Sözleşme’ye aykırı eylem ve işlemlerinin de yargı organları önüne gelmesi muhtemeldir. Bu hallerde de yargı organı, Anayasa’nın 90. maddesini de kullanarak, yürütmeyi Sözleşme çerçevesinde davranmaya zorlayacaktır. Böylece, yargı özellikle “engellilerin haklarının korunması” yönünden yükümlülük üstlenmiş olmaktadır. Ancak, yargının Sözleşme ile bağlantısı bununla sınırlı değildir. Herşeyden önce yargı organı da engellilerin haklarını ihlal etmemekle yükümlüdür. Bu yükümlülük çerçevesinde yargı organları, hangi sıfatla olursa olsun karşılarına gelen herkese eşit muamele etmek ve kişilerin başta adil yargılanma hakkı olmak üzere tüm haklarına saygı göstermek zorundadır.

Sonuç

Engellilerin Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi, engellilerin insan hak ve özgürlüklerinden tam ve eşit olarak yararlanabilmeleri bakımından bir dönüm noktasını ifade eder. Bu Sözleşme, engellilik konususunun bir insan hakları konusu olduğunun açık kabulüdür. Türkiye, bu Sözleşme’ye taraf olma iradesini ortaya koyması son derece sevindirici bir gelişmedir. Ancak, Sözleşme’nin bir kağıt parçası olarak kalmaması için, devletin tüm organlarının Sözleşme’den kaynaklanan yükümlülüklerinin farkına varması ve tüm eylem ve işlemlerinde Sözleşme’yi gözetmesi gerekmektedir. Bu yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediğinin denetiminde, sivil toplum örgütlerine ve özellikle de engellilere büyük bir görev düşmektedir. Sözleşme’de koruma altına alınan haklar bilinmedikçe, benimsenmedikçe ve en önemlisi her türlü hukuki araç kullanılarak talep edilmedikçe, değişim mümkün değildir.



1 Uluslararası Engelli Hakları İzleme Örgütü ( International Disability Rights Monitor) tarafından 2005 yılında yayımlanan ve Çin, Japonya, Filipinler, Tayland, Kamboçya ve Hindistan’da yapılan araştırmalara dayanan bir rapor, kurumlardaki insan hakları ihlallerinin yoğun olduğunu ortaya koymaktadır. Bkz. IDRM Regional Report of Asia, International Disability Network, Chicago, 2005. Mental Disability Rights International tarafından 2005 yılında Türkiye’de yürütülen bir çalışma, kurumlarda kalan engellilerin yoğun şekilde istismara maruz kaldığını, rehabilitasyon eksikliği nedeniyle yetiyitimlerinin arttığını, gerekli şekilde beslenmediklerini ve sağlık hizmetlerinden yararlanamadığını ortaya koymaktadır. Bkz. Behind Closed Doors: Human Rights Abuses in the Psychiatric Facilities, Orphanages and Rehabilitation Centers of Turkey, Mental Disability Rights International, İstanbul, 2005.
2 Uluslararası Engelli Hakları İzleme Örgütü ( International Disability Rights Monitor) tarafından 2005 yılında yayımlanan ve Çin, Japonya, Filipinler, Tayland, Kamboçya ve Hindistan’da yapılan araştırmalara dayanan bir rapor, kurumlardaki insan hakları ihlallerinin yoğun olduğunu ortaya koymaktadır.
Bkz. IDRM Regional Report of Asia, International Disability Network, Chicago, 2005. Mental Disability Rights International tarafından 2005 yılında Türkiye’de yürütülen bir çalışma, kurumlarda kalan engellilerin yoğun şekilde istismara maruz kaldığını, rehabilitasyon eksikliği nedeniyle yetiyitimlerinin arttığını, gerekli şekilde beslenmediklerini ve sağlık hizmetlerinden yararlanamadığını ortaya koymaktadır. Bkz. Behind Closed Doors: Human Rights Abuses in the Psychiatric Facilities, Orphanages and Rehabilitation Centers of Turkey, Mental Disability Rights International, İstanbul, 2005.
3 Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne yapılan bir bilgi edinme başvuru sonucunda alınan yanıtta, başkentte engelli erişimine uygun otobüs sayısının “20” olduğu ifade edilmiştir.
4 Brikhu Parekh, bu hususu azınlıklar yönünden şöyle ifade etmektedir: “Azınlıklar önündeki seçenekler açıktır: içinde yaşadıkları toplumun bir parçası olmak ve toplumun geri kalanı gibi muamele görmek istiyorlarsa, toplumun geri kalanı gibi düşünmek ve yaşamak durumundadırlar; eğer kendi kültürlerini muhafaza etmek konusunda ısrar ediyorlarsa, farklı muamele gördüklerinde de şikayet etmemelidirler.” Bkz. Parekh, Brikhu, Integrating Minorities, Race Relations in Britain, Blackstone, Tessa / Parekh, Brikhu / Sanders, Peter ( ( ed.), Routledge, 1 998, s. 2.
5 Richard Light, Disability Awareness Action adlı örgütün Birleşik Krallık ile sınırlı olarak oluşturduğu veri bankasına, 1990 ile 2003 yılları arasında 1890 insan hakları ihlali kaydedildiğini ifade etmektedir. Bu ihlallerin %11 .5’i, engelli mağdurun ölümü ile sonuçlanmıştır. Light, Richard, Disability and Human Rights: The Persistent Oxymoron, Disability Rights in Europe: From Theory to Practice; Hart Publishing, 2005, s. 1 2.
6 Birleşik Krallık’ta yapılan bir araştırma, engellilerin hukuk yollarına başvurmamaların en önemli nedenlerinden birinin, hukuk yollarına başvurmanın yaratabileceği sonuçlara ilişkin korku olduğunu ortaya koymuştur. Bkz. Simons, Ken, I’m not Complaining, but ..., Joseph Rowntree Foundation, York, 1995, s. 25. T.C. Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı tarafından yayınlanan İnsan Hakları Bülteni’ndeki bilgilere göre, insan hakları ihlali iddiasıyla 2004 yılında yapılmış olan 847 başvurudan 21’i, 2005 yılında yapılmış olan 1373 başvurudan 50’si, 2006 yılında yapılmış olan 1590 başvurudan 25’i, 2007 yılında yapılmış olan 1171 başvurudan 16 ’sı ve 2008 yılının ilk yarısında yapılmış 2767 başvurudan 25’i engelli haklarına ilişkindir. Bkz. 
http://www.ihb.gov.tr/istatistikler/...kleri_2007.pdf ve
http://www.ihb.gov.tr/istatistikler/...008_ilk6ay.doc ( erişim tarihi: 09.01.2009).
7 25. maddenin ilk fıkrasına göre, “Herkesin, kendisi ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. Herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi denetiminin dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.”
8 Bu Sözleşmeler açıkça engelliliğe gönderme yapmamakla birlikte, burada tanınan hak ve özgürlüklerin engelliler bakımından da geçerli olduğu konusunda bir şüphe bulunmamaktadır. Nitekim, gerek Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’nin Taraf Devletlerce uygulanmasını denetlemekle görevli İnsan Hakları Komitesi, gerekse Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi’nin uygulanmasını denetlemekle görevli Komite, denetim görevini yerine getirirken, engellilerin bu Sözleşmelerde tanınan haklardan yararlanmalarının sağlanması yükümlülüğünü çeşitli kereler ifade etmişlerdir.
9 Bkz. Declaration of the Rights of Mentally Retarded Persons, adopted by the General Assembly at its 26th Session, 2027th plenary meeting, New York, 20 Dec. 1971, G.A. Res. 2856 (XXVI), 26 U.N. GAOR Supp, (No. 29) at 93, U.N. Doc. A/8429 (1971).
10 Bkz. Declaration on the Rights of Disabled Persons, adopted by the General Assembly at its 30th Session, 2433rd plenary meeting, New York, 9 Dec. 1975, G.A. Res. 3447 (XXX), 30 U.N. GAOR Supp, (No. 34) at 88, U.N. Doc. A/10034 (1975).
11 Bkz. The International Classification of Impairments, Disabilities and Handicaps ( ICIDH), W W orld Health Organization, 1980.
12 Adopted by the General Assembly at its 31st session, New York, 16 Dec. 1976, G.A. Res. 123 (XXXI) (1976).
13 Adopted by the General Assembly at its 37th session, G.A. Res. 37/52, UN Doc. A/RES/37/52, GAOR, 37th session (1982).
14 Adopted by the General Assembly at its 90th plenary meeting, 3 Dec. 1982, G.A. Res. 37/53,UN Doc. A/RES/37/53 (1982).
15 Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından 20 Haziran 1983 tarihinde 69. Bileşimde kabul edilmiştir.
16 Sub-Commission on Prevention of Discrimination and Protection of Minorities resolution 1984/20.
17 United Nations, Economic and Social Council, Commission on Human Rights, Sub-Commission on Prevention of Discrimination and Protection of Minorities, Human Rights and Disability ( ( prepared by the Special Rapporteur Leandro Despouy), UN Doc. E/CN.4/Sub.2/1991/31.
18 Manual on the Equalization of Opportunities for Disabled Persons, ST/ESA/177, New York, 1986.
19 Adopted by the General Assembly at the 85th plenary meeting, 48th session, 20 Dec. 1993, GA Res. 48/96, UN Doc. A/RES/46 /96 (1993).
20 Bu çerçevede bugüne kadar 6 rapor yayımlanmıştır: Monitoring the Implementation of the Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities, UN Doc. E/CN.5/2007/4 (2007) (Report on Sixth Mandate of the Special Rapporteur); Monitoring the Implementation of the Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities, UN Doc. E/CN.5/2006/4 (2006) (Report on Fifth Mandate of the Special Rapporteur); Monitoring the Implementation of the Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities, UN Doc. E/CN.5/2005/5 (2005) (Report on Fourth Mandate of the Special Rapporteur); Monitoring the Implementation of the Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities, UN Doc. E/CN.5/2002/4 (2002) ( Report on Third Mandate of the Special Rapporteur); Monitoring the Implementation of the Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities, UN Doc. E/CN.5/2000/3 ( 2000) ( Report on Second Mandate of the Special Rapporteur); Monitoring the Implementation of the Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities, UN Doc. A/52/56 (1997) ( Report on First Mandate of the Special Rapporteur).
21 Monitoring the Implementation of the Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities, UN Doc. E/CN.5/2000/3 (2000) (Report on Second Mandate of the Special Rapporteur), para. 104.
22 Standart Kurallar’ın taciz ve viktimizasyona ilişkin yaklaşımının oldukça zayıf olduğu belirtilmelidir. Gerçekten, 15. Kural taciz ve viktimizasyona ilişkin yasal tedbirlerin alınmasının gerekebileceğini ifade etmiş ancak, bunu bir yükümlülük olarak formüle etmemiştir. Standart Kurallar’ın bağlayıcı nitelikte bir uluslararası hukuk metni olmadığı, bu nedenle de farkın önemli olmadığı iddia edilebilirse de, burada önemli olan taciz ve viktimizasyonun engellilerin toplumsal hayata tam katılımlarının önünde önemli bir engel teşkil ettiğinin vurgulanmasıdır. Standart Kurallar, bilinmeyen bir nedenle bu vurguyu yapmaktan kaçınmıştır.
23 CESCR General Comment 5, Persons with Disabilities: 09/12/1994, E/1995/22, para. 5.
24 Adopted by the General Assembly 19 December 2001, GA Res. 56/168, UN Doc. A/RES/56/168 (2001). Komite’nin ilk oturumu 29 Temmuz - 9 Ağustos 2002; ikinci oturumu 16 - 27 Haziran 2003; üçüncü oturumu 24 Mayıs - 4 Haziran 2004; dördüncü oturumu 23 Ağustos - 3 Eylül 2004; beşinci oturumu 24 Ocak - 4 Şubat 2005, altıncı oturumu 11 - 12 Ağustos 2005 ve yedinci oturumu 16 Ocak - 3 Şubat tarihlerinde New York’ta gerçekleşmiştir. 14 -25 Ağustos ve 5 Aralık 2006 tarihlerinde sekizinci oturumunu gerçekleştiren Komite, Sözleşme taslağını nihai hale getirmiş ve metin aynı yıl içerisinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nca kabul edilmiştir.
25 Birleşmiş Milletler’in 6 temel insan hakları sözleşmesinin engellilik bağlamında uygulanmasının güçlendirilmesi yöntemlerini tespit etmek üzere hazırlanan bir çalışma için bkz. Degener, Theresia / Quinn, Gerard, Human Rights and Disability - The Current Use and Future Potential of United Nations Human Rights Instruments in the Context of Disability, United Nations, 2002.
Yukarı Çık Rep
Alıntı
« Önceki Konu | Sonraki Konu »




Bu konuyu görüntüleyen kullanıcı(lar): 2 Ziyaretçi

Yasal Uyarılar Sitemizin paylaşılan içeriklerin yapımıyla bir ilgisi olmamakla beraber sitemiz paylaşım linklerini tanıtım amaçlı dağıtmakta, satmamaktadır. E-kitap ya da döküman hoşunuza giderse netteki ilgili adreslerden e-kitabı satın alabilirsiniz. Bu sitede yayınlanan e-kitap veya dökümanlar herhangi bir çıkarı ya da herhangi bir kuruluşa zarar verme amacı yoktur. Bu yüzden fikir alma amaçlı olarak 24 saat süreli kullanabilirsiniz. Dosyalar tanıtım amaçlı olduğundan hak sahibi şahıs veya şirketin bize mail atması halinde, isteği üzerine tüm dosyaları kaldırılır. 5846 sayılı kanunun 25. maddesinin ek 4. maddesine göre hakkı ihlal edilen öncelikle üç gün içinde ihlalin durdurulmasını istemek zorundadır.İhlalin durdurulması ilgili şahıs ya da kuruma sitemiz tarafından dönüş yapıldıktan sonra 3 gün içerisinde gerçekleştirilecektir.Durdurulmadığı takdirde savcılığa başvurabilir. Ancak hiçbir hak sahibinin isteği olumsuz sonuçlanmamaktadır. İndirilen dosyadan doğacak zararlardan sitemiz sorumlu tutulamaz. Hak iddiasında bulunan şahıslar ve şirketler için alt bölümde iletişim adresimiz bulunmaktadır. sizinle irtibat kurup onay aldıktan sonraki 3 gün içerisinde döküman sitemizden kaldırılacaktır. İLETİŞİM: info@ogretmenleri.net
Okul Öncesi, Okul Öncesi Eğitim, Okul Öncesi Forum, okul öncesi net, Anaokulu, Anasınıfı, okul öncesi etkinlikleri, aylık plan, sanat etkinlikleri, gelişim gözlem formu, gelişim raporu, 2. dönem,2015 2016 aylık günluk plan, okul öncesi eğitimi,memurlar, bebek arabası, çocuk oyunları, bebek, matematik, çocuk şarkıları, okul öncesi, okul öncesi öğretmenliği, anaokulu, okul öncesi etkinlik, eğitim, okul öncesi sanat etkinlikleri, çocuk odası, çocuk oyuncakları, eğitici oyuncaklar, hediye sepeti,akıllı tahta, özel ders, okul, mevduat faiz hesaplama, okul öncesi öğretmenliği taban puanları, okul oyunları, matematik soruları, matematik oyunları, erkek bebek isimleri, özel eğitim, matematik testi, ilkokul, çocuk hikayeleri, matematik test çöz, çocuk, sözleşmeli öğretmenlik, çocuk masalları, öğretmen atamaları, memur maaşları, öğretmen şiirleri, öğretmen, öğretmen maaşları, öğrenci, memur zammı, ana sınıfı, okul öncesi plan, okul öncesi eğitim seti, okul öncesi eğitim, anasınıfı etkinlikleri, anaokulu etkinlikleri, anasınıfı, anaokulu öğretmeni, okul öncesi eğitim programı, okul öncesi günlük plan, anaokulu öğretmenliği, okul öncesi etkinlik örnekleri, okul öncesi evrak, okul öncesi etkinlik kitabı, okul öncesi kavramlar, okul öncesi öğretmenliği dersleri, önce okul öncesi, günlük plan, akıllı tahta fiyatları, okul öncesi etkinlik planı, anaokulu malzemeleri, okul öncesi faaliyetler, okul öncesi öğretmenliği puanları, okul etkinlikleri, çocuk bakıcısı, özel okullar, anaokulu iş ilanları, okul öncesi puanları, okul öncesi şarkılar, kreş fiyatları, yaz okulu, çocuk kitapları, çocuk psikolojisi, çocuk evi, matematik dersi, okul öncesi oyun etkinlikleri, dgs okul öncesi, çekmeköy anaokulu, okul öncesi matematik etkinlikleri, okul öncesi kazanım ve göstergeler, bahçeşehir anaokulu, çocuk eğitimi, okul öncesi hikayeler, matematik olimpiyatları, özel anaokulları, okul öncesi oyunlar, anaokulu öğretmeni maaşı, okul öncesi etkinlik çeşitleri, okul öncesi müzik etkinlikleri, çocuk gelişimi, kreş, ankara kreş, çocuk evleri, okul öncesi taban puanları, kreş açmak, matematik öğretmeni, kolej, sanat etkinliği okul öncesi, çocuk dergileri, okul öncesi şiirler, birinci sınıf okuma, cocuk gelisimi, bursa anaokulu, matematik konu anlatımı, matamatik soru cozme, küçük şeyler anaokulu, okuma yazma öğretimi, okul öncesi projeler, neşe erberk anaokulu, anaokulu deneyleri, anaokulu oyunları, okul öncesi fen etkinlikleri, matematik projeleri, bilim çocuk, anasınıfı oyunları, öğretmen sitesi, anaokulu şarkıları, çocuk hastalıkları, sezin koleji, okul kayıt, matematik konuları, okul öncesi öğretmenliği maaş, matematik işlemleri, okuma yazma etkinlikleri, okul öncesi bilmeceler, powerpoint sunum, sevgi anaokulu, okul öncesi şarkıları, bebek fotoğrafları, okul puanları, orta okul, matematik çalışma kitabı, okul öncesi sanat etkinlikleri örnekleri, anaokulu yaşı, ondalık kesirler, okul öncesi boyama, okul öncesi öğretmenliği nedir, ilköğretim, afacan, kayıtlar, istanbul özel okullar, matematik etkinlikleri, anaokulu kayıtları, atatürk anaokulu, emekli memur maaşları, sınıf öğretmeni, hayat bilgisi testi, matematik çöz, izmir kitap fuarı, oö, anaokulu kayıt sorgulama, yuva, e okul bilgileri, 23 nisan şarkıları, ıco, okul öncesi öğretmeni, okul öncesi kitapları, okul öncesi eğitim kitapları, okul öncesi iş ilanları, anaokulu eğitim seti, okul öncesi öğretmenliği iş ilanları, okul öncesi günlük plan örnekleri, okul oncesi ogretmenligi, okul öncesi plan örnekleri, okul öncesi öğretmeni iş ilanları, okul öncesi yayınları, okul öncesi alan dersleri, timaş okul öncesi, anasınıfı öğretmenliği, okul öncesi setler, okul öncesi aylık plan, okul öncesi sınıf isimleri, okul öncesi günlük plan örneği, okul öncesi yüksek lisans, anaokulu sınıf isimleri, okul öncesi öğretmenliği uzaktan eğitim, okul öncesi net, kreş malzemeleri, okul öncesi ingilizce, anasınıfı faaliyetleri, anaokulu etkinlikleri örnekleri, etkinlik kitabı, okul öncesi herşey, okul öncesi drama planı örnekleri, anaokulu ders programı, uzaktan eğitim okul öncesi öğretmenliği, anaokulu faaliyetleri, açıköğretim okul öncesi öğretmenliği, okul öncesi yarım günlük plan, okul öncesi alan, okul öncesi aylık bülten örnekleri, okul öncesi etkinlik planı örnekleri, okul öncesi eğitim etkinlikleri, okul öncesi oyuncak, okul öncesi öabt, morpa yayınları okul öncesi eğitim seti fiyatları, aöf okul öncesi öğretmenliği, okul öncesi öğretmeni arıyorum, anasınıfı etkinlik örnekleri, anasınıfı kitapları, okul öncesi matematik, okul öncesi programı, günlük plan okul öncesi, okul öncesi drama planı, timaş okul öncesi eğitim seti, anaokulu faaliyetleri örnekleri, okul öncesi öğretmenliği yüksek lisans, okul öncesi değerler eğitimi planı, 2013 okul öncesi eğitim programı, yarım günlük eğitim akışı, ana sınıfı etkinlikleri, anaokulunda yapılan etkinlikler, kreş etkinlikleri, anasınıfı öğretmeni, okul öncesi gezi planı, anaokulu fiyatları, anaokulu etkinlik kitabı, etkinlik okul öncesi, okul programları, okul öncesi bütünleştirilmiş etkinlik planı örnekleri, okul öncesi sanat etkinlikleri yabancı siteler, tam günlük eğitim akışı, okul öncesi eğitim programı 2013, anaokulu öğretmenliği puanları, okul öncesi dersleri, kavramlar okul öncesi, anaokulu mobilyaları, anasınıfı dersleri, anasınıfı etkinlikleri ve yapılışları, okul gezi planı, okul öncesi günlük plan değerlendirme, morpa okul öncesi, okul öncesi günlük eğitim akışı, öabt okul öncesi, 6 yaş etkinlik örnekleri, okul öncesi konuları, anaokulu için etkinlikler, okul öncesi aylık plan değerlendirme, anasınıfında yapılan etkinlikler, okul öncesi aylık plan örneği, okul öncesi aylık plan değerlendirme örnekleri, okul öncesi yarım günlük eğitim akışı, anasınıfı etkinlik kitabı, ana sınıfı dersleri, müzik etkinliği planı, okul öncesi ders programı, okul öncesi drama etkinlikleri, okul öncesi ingilizce eğitimi, okul öncesi etkinlik malzemeleri, açıköğretim okul öncesi, okul öncesi aile katılım etkinlikleri nelerdir, okul öncesi etkinlik planı örneği, anasınıfı isimleri, etkinlik örnekleri, okul öncesi müzik etkinlikleri planı, anaokulu oyuncakları, okul öncesi yaratıcı etkinlikler, okul öncesi yarım günlük plan örnekleri, okul öncesi seminerleri, okul öncesi tam günlük plan örnekleri, okul öncesi günlük eğitim akışı doldurulmuş örneği, okul öncesi materyalleri, okul öncesi sanat etkinlikleri faaliyetleri, okul öncesi program kitabı, anasınıfı için etkinlikler, istanbul anaokulları, okul öncesi tam günlük plan, okul öncesi etkinlik havuzu, etkinlik planı okul öncesi, kreş oyuncakları, okul öncesi çocuk, okul dersleri, okul öncesi eğlenceli etkinlikler, anaokulu öğretmeni olmak, okul öncesi eğitim programı etkinlik kitabı, en iyi anaokulu, kreş öğretmeni, anaokulu eğitimi, anaokulu yemek listesi, ankara kreş fiyatları, matematik soru çöz, okul öncesi malzemeleri, okul öncesi müfredatı, anaokulu dergisi, okul öncesi müzik etkinliği planı, okul öncesinde sınıf yönetimi, bakırköy anaokulları, acıbadem anaokulu, anaokulunda yapılan etkinlikler çalışmaları, anaokulu isimleri, okul öncesi aktiviteler, atakent anaokulu, batıkent kreş, okul öncesi etkinlik sayfaları, okul öncesi destek, 3 yaş etkinlikleri okul öncesi, çoçuk gelişimi etkinlik örnekleri, okul öncesi program, okul öncesi kavram çizelgesi, özel anaokulu fiyatları, anaokulu projeleri, okul öncesi bireysel etkinlikler, karşıyaka anaokulu, okul ders programı, pendik anaokulları, bursa özel anaokulları, etkinlik planı, anaokulu okul öncesi sanat etkinliği, okul öncesi sonbahar etkinlik planı, kurtköy anaokulları, yarım günlük eğitim akışı doldurulmuş örneği, anaokulu sanat etkinlikleri, okul öncesi dgs, anaokulu yardımcı öğretmen, ana sınıfı öğretmenliği, okul öncesi eğitim seti tavsiye, özel kreşler, çözümlü matematik soruları, okul öncesi aile katılımı etkinlikleri, okul öncesi farklı sanat etkinlikleri, okul öncesi dikkat etkinlikleri, matematik okulu, okul öncesi oyun etkinlikleri planı, yarım günlük eğitim akışı örneği, okul öncesi sanat etkinlikleri planı, anaokulu ücretleri, ikinci sınıf matematik, okul oncesi sarkilar, meb okul öncesi etkinlik kitabı, okul öncesi öğretmenliği atamaları ne durumda, eskişehir anaokulları, istanbul kreş, okul öncesi eğitim materyalleri, ankara özel anaokulları, ilkokuma yazma, kreş yaşı, okul öncesi drama, anaokulu veli etkinlikleri, kreş ücretleri, okul öncesi forum, anaokulu istanbul, okul öncesi eğitim oyunları, okul öncesi 3 yaş etkinlikleri, kreş açma şartları, istanbul özel anaokulları, çocuk yuvası, sınıf süsleri, matematik etkinlikleri okul öncesi, izmir özel anaokulları, anaokulu anne etkinlikleri, devlet anaokulu, anasınıfı anne etkinlikleri, 4 yaş çocuk eğitimi, pinokyo anaokulu, kayseri kreş, kreş isimleri, okul oncesi etkinlik plani, denizatı anaokulu, meşe palamudu anaokulu, anaokulu dersleri, anaokulu aile etkinlikleri, kreş anaokulu, 3 yaş okul öncesi etkinlikleri, meb okul öncesi eğitim programı, uğur böceği anaokulu, anaokulu deneyleri örnekleri, okul öncesi sınıf isimleri süsleri, anaokulu kreş, okul öncesi 4 yaş etkinlikleri, eğitim okulu, kreş yemek listesi, ilkokuma yazma seti, anaokulu öğretmenliği taban puanları, boğaziçi okul öncesi, anaokulu programı, anaokulu matematik etkinlikleri, okul öncesi eğitim programı kazanım ve göstergeleri, anaokulu oyunları etkinlikleri, anaokulu matematik, drama etkinlikleri okul öncesi, okul öncesi oyun etkinlik planı, yön okulları, ikinci sınıf dersleri, 4 yaşındaki çocuğun gelişimi, okul öncesi aile katılımı etkinliklerinde neler yapılabilir, 4 yaş etkinlikleri okul öncesi, kayseri anaokulları, okul öncesi eğitimin önemi, okul öncesi aile etkinlikleri, okul öncesi 6 yaş etkinlikleri, okul öncesi müzik, okul öncesi eğitim araç gereçleri, kresler, bebek kreşi, iremnur anaokulu, okul öncesi hikaye, matematık, deha anaokulu, okyanus anaokulu, çocuk kreşi, anaokulu yemek listesi örnekleri, anasınıfı öğretmenliği taban puanları, oyun etkinlikleri okul öncesi, nokta anaokulu, aile katılım etkinlikleri örnekleri, okul öncesi eğitim nedir, kreş ve anaokulu, devlet anaokulu ücretleri, devlet anaokulu fiyatları, anasınıfı etkinlikleri kolay, küçük prens anaokulu, okul öncesi spor etkinlikleri, elma şekeri anaokulu, okul sitesi, okul öncesi sanat etkinliği örneği, okul öncesi sınıf kuralları, okul öncesi merkezler, aydede kreş, atlı karınca anaokulu, etkinlik plani, elma şekeri kreş, kıvılcım anaokulu, müzik etkinliği okul öncesi, anaokulu öğretmeni nasıl olunur, okul öncesi çocuk şarkıları, powerpoint sunusu, okul öncesi öğretmen önlüğü, ilkokul okuma yazma, gebze anaokulu, okul öncesi çocuk oyunları, kpss okul öncesi, anaokulu gösterileri, anaokulu yönetmeliği, küçük şeyler anaokulu izmir, cocuk yuvasi, ana okulu etkinlikleri, meb anaokulu, kelebek anaokulu, balçova anaokulları, anasınıfı kayıt yaşı, çocuk okul, okul öncesi kaynak, anasınıfı ingilizce, okul öncesi sanat etkinliği planı, devlet kreşleri kaç yaşında alıyor, okul ders, izmir kreş, okul öncesi kavram etkinlikleri, okul öncesi hediye etkinlikleri, anaokulu kayıt yaşı, anaokulu yaş hesaplama, okul öncesi eğitimin tanımı, ingilizce okul öncesi, okul öncesi kpss, anasınıfı yaşı, okul öncesi oyun etkinliği planı örnekleri, hayat anaokulu, anaokulu etkinlikleri kolay, sarmaşık anaokulu, anasınıfına başlama yaşı, gebze kreş, okulöncesi tr, ilk okuma yazma, okul öncesi sınıf oyunları, anasınıfı öğretmeni nasıl olunur, gülpembe anaokulu, okul öncesi kavramlar listesi, okul öncesi tr, anasınıfı sınıf isimleri, bursa emek anaokulu, okul öncesi günlük plan indir, okul öncesi eğitim şarkıları, ayçiçeği anaokulu, okul öncesi haberleri, e okul anaokulu, okul öncesi türkçe dil etkinliği planı, okul öncesi eğitim yaklaşımları, anaokulu seti, anasınıfı kayıt, anaokulu proje örnekleri, anasınıf öğretmenliği, okul öncesi müzik etkinliği örnekleri, okul öncesi türkçe dil etkinliği günlük plan örneği, perihan aktürk anaokulu, çilek kreş, okul okul, powerpoint sunu, anaokulu nedir, anaokulu ve kreşler, anaokulu kitapları, erguvan anaokulu, ana sınıfı oyunları, okul öncesi avm, okul öncesi eğitim zorunlu mu, pembe panter anaokulu, şirinler kreş, okul öncesi sanat etkinliği planı örnekleri, anasınıfı nedir, anasınıfı eğitim seti, ana sınıfı boyama, okul öncesi nedir, anasınıfı oyuncakları, okul öğrenci, okul öncesi maaşları, çorlu kreş, 3 yaş devlet anaokulu, okul öncesinin önemi, kredisi, okul öncesi sınıf içi oyunlar, ana sinifi sarkilari, sanat etkinlik planı örnekleri, devlet anaokulları kaç yaş alıyor, anaokulu oyunlari, kuzucuk okul öncesi eğitim seti, eğitim seti okul öncesi, okul öncesi öğretmen seti, okul öncesi eğitim seti fiyatları, okul öncesi siteleri, okul öncesi plan kitabı, okul öncesi öğretmenliği alan dersleri, okul öncesi eğitim kitap setleri, anaokulu günlük plan örnekleri, morpa okul öncesi eğitim seti, okul öncesi öğretmen kitapları, okul öncesi yayınevleri, anaokulu günlük plan, farklı yayıncılık okul öncesi eğitim seti, okul öncesi öğretmenliği ders kitapları, yapa okul öncesi eğitim setleri, anaokulu planları, okul öncesi öğretmen arayanlar, anaokulu ingilizce yıllık plan, kreş etkinlik örnekleri, okul öncesi öğretmen ilanları, okul öncesi ingilizce eğitimi planı, anasınıfı ders programı, uygun okul öncesi eğitim setleri, özel eğitim günlük plan örnekleri, okul öncesi öğretmeni arayan kurumlar, okul öncesi öğretmen etkinlik kitabı, okul öncesi etkinlik siteleri, okul öncesi eğitim etkinlik kitabı, özel eğitim yıllık plan örnekleri, okul öncesi öğretmenliği dersleri nelerdir, anaokulu eğitim kitapları, okul öncesi öğretmen eğitim seti, okul öncesi dergileri, okul öncesi eğitim planı, anaokulu eğitim programı, okul öncesi matematik etkinlikleri kitabı, anaokulu sitesi, okul oncesi ogretmeni is ilanlari, okul öncesi ingilizce yıllık plan, süper okul öncesi eğitim seti, kreş planları, anaokulu ingilizce yıllık plan örnekleri, okul öncesi lise mezunu öğretmen alımı, eğitim seti anaokulu, lise mezunu anaokulu öğretmeni, lise mezunu okul öncesi öğretmen alımı, okul öncesi etkinlik setleri, günlük plan örnekleri okul öncesi, anaokulu etkinlik malzemeleri, okul öncesi aktivite kitabı, anaokulu öğretmen alımı, okul öncesi evde eğitim seti, anasınıfı eğitimi, okul öncesi ingilizce ders planı örneği, çamlıca okul öncesi eğitim seti, okul öncesi haftalık plan, anaokulu öğretmeni olmak için, etkinlik kitabı okul öncesi, misket okul öncesi eğitim seti, okul öncesi eğitim seti önerileri, okul öncesi 3 yaş etkinlik planları, kreş planı örnekleri, anaokul ogretmenligi, okul öncesi eğitim seminerleri, okul öncesi sitesi, anaokulu bölümleri, okul öncesi ekim ayı günlük plan örnekleri, okul öncesi faaliyet kitabı, okul öncesi eğitim kurumları, günlük etkinlik planı, zambak okul öncesi eğitim seti, anaokulu ders kitapları, okul öncesi uzaktan eğitim, okul öncesi öğretmenliği çalışma alanları, anaokulunda yapılacak etkinlikler, okul eğitimi, okul öncesi eğitim araçları, okul oncesi egitim programi, 3 yaş etkinlik planı, bilfen okul öncesi eğitim seti, okul öncesi sanat etkinlikleri kitabı, anasınıfı okulları, okul öncesi ingilizce eğitimi programı, ana sinifi kitaplari, morpa okul öncesi öğretmen seti, okul öncesi özel eğitim, anaokulu öğretmeni iş, okul öncesi yarım günlük plan örneği, anasınıfı öğretmeni olmak için kaç puan gerekir, okul öncesi anaokulu, okul öncesi iş, okul öncesi eğitim dergileri, okul öncesi eğitim oyuncakları, okul öncesi eğitici etkinlikler, okul öncesi yüksek lisans bölümleri, tam günlük eğitim akışı örneği, 6 yaş okul öncesi etkinlikleri, okul öncesi öğretmen alımı, kreş günlük plan örnekleri, okul öncesi öğretmenleri için kitaplar, anasınıfı yayınları, 4 yaş etkinlik planları, okul öncesi alan eğitimi dersleri, okul öncesi ekim ayı aylık plan, anasınıfı etkinlik malzemeleri, okul öncesi eğitim akışı, anasınıfı aktiviteleri, yardimci anaokulu öğretmeni, okul öncesi kitap yayınları, anaokulu rehberlik etkinlikleri, okul öncesi eğitim iş ilanları, okul öncesi haftanın çocuğu etkinlikleri, anasınıfı ingilizce yıllık plan, açı yayınları anasınıfı kitapları, okul öncesi öğretmenliği alımı, okul öncesi kursları, okul öncesi sınıf yönetimi kitabı, ekim ayı planı okul öncesi, izmirde anaokulu öğretmeni arayan okullar, anaokulu öğretmeni aranıyor, anaokulu öğretmen yardımcısı, okul öncesi öğretmenlik başvuruları, okul öncesi ingilizce etkinlikleri örnekleri, okul öncesi eğitim günlük plan örnekleri, okul öncesi çocuk etkinlikleri, kreş öğretmen yardımcısı, 5 yaş etkinlik planı, okul öncesi müzik etkinlikleri plan örneği, okul öncesi 2 yaş etkinlikleri, okul öncesi sınıf materyalleri, okul öncesi etkinlik planı meb, okul öncesi eğitim modelleri, okul öncesi kasım ayı aylık plan, okul öncesi kasım ayı günlük plan, okul öncesi evde eğitim, uzaktan eğitim okul öncesi, okul öncesi dil gelişimi etkinlikleri, ucuz okul öncesi eğitim setleri, okul öncesi ekim ayı etkinlikleri, milli eğitim anaokulu fiyatları, yurt dışında okul öncesi eğitim, anasınıfında yapılabilecek etkinlikler, 4 yaş okul öncesi etkinlikleri, kreş ders programı, anaokulu kreş malzemeleri, öğretmen arayan anaokulları, anaokulunda yapılabilecek etkinlikler, okul öncesi öğretmeni arayan kolejler, okul öncesi ev etkinlikleri, salıncak anaokulu, okul öncesi öğretmeni iş alanları, okul öncesi herşey net, anaokulu broşür örnekleri, anaokulu öğretmenlerinin maaşı, 2 yaş okul öncesi etkinlikleri, okul öncesi bilişsel gelişim etkinlikleri, 6 yaş anaokulu etkinlikleri, nisan ayı aylık plan okul öncesi, evlenmekisteyenler, ilk akademi okul öncesi eğitim seti, okul öncesi oyun etkinliği örnekleri, okul öncesi zeka etkinlikleri, anaokulu soy ağacı etkinliği, okul öncesi kulüp etkinlik örnekleri, 5 yaş faaliyet örnekleri, kreş eğitim setleri, özel anaokulları istanbul, okul öncesi sorumluluk etkinlikleri, okul öncesi günlük akış, kitap etkinliği okul öncesi, matematik okul öncesi, okul öncesi eğitim programı kitabı, okul öncesi evde yapılabilecek etkinlikler, okul öncesi öğretmenliği dersleri aöf, 29 ekim günlük plan okul öncesi, anaokulu öğretmen başvuruları, dini kreş etkinlikleri, okul öncesi eğitimde drama, okul öncesi kitap etkinlikleri, kreş fiyatları istanbul, alp anaokulu, kreş çocuğu etkinlikleri, kasım ayı etkinlik planı okul öncesi, parıltı anaokulu, kreş izmir, anaokulu drama etkinlikleri, anaokulu ders saatleri, okul öncesi eğitim seti indir, farklı ülkelerde okul öncesi eğitim, evde anaokulu faaliyetleri, okul öncesi ürünleri, okul öncesi dramatik etkinlikler, beta okul öncesi eğitim seti, anasınıfları, yeni dünyalar anaokulu ataşehir, okul öncesi eğitici, okul öncesi evde etkinlik, anasınıfı haftanın çocuğu etkinlikleri, bursadaki özel anaokulları, kreş anaokulu malzemeleri, özel anaokulu ücretleri, ankarada kreş, kreş faaliyetleri, kreş okulu, istanbul avrupa yakası anaokulları, özel merter anaokulu, okul öncesi müzik etkinlikleri nelerdir, izmir kreş ücretleri, anaokulu fiyatları istanbul, okul öncesi öğretmen arayan kurumlar, okul öncesi eğitim sertifikası, anakucağı kreş, kreş eğitim programı, kreş eğitimi, okul öncesinde çevre eğitimi etkinlikleri, okul öncesi alışveriş, pusula okul öncesi eğitim seti, anaokul faaliyetleri, cocuk yuvası, okul öncesi etkinlik kitabı meb, kreş kayseri, okul öncesi sertifika, okul öncesi eğitim kurumları nelerdir, okul öncesi halı, okul öncesi etkinlik planı örnekleri 2015, eğitici etkinlik örnekleri, anabilim anaokulu fiyat, abaküs anaokulu, anaokulu ders programı örnekleri, anaokulu sınıf malzemeleri, anaokul etkinlikleri ve yapılışları, tudem okul öncesi eğitim seti, okul öncesi eğitim zirvesi, bursada kreş, okul öncesi sertifikası, idea anaokulu, okul öncesi ingilizce sayılar etkinliği, özyuvam kreş, okul öncesi market, doku yayınları okul öncesi, küçümen anaokulu, okul öncesi testler, papatyam kreş, ana okulu iş ilanları, ada anaokulu çekmeköy, devlet kreşleri ücretlimi, okul öncesi öğretmenliği ders notları, portakal anaokulu, okul öncesi eğitim program kitabı, tudem okul öncesi, okul öncesi eğitim yönetmeliği, anasınıfı yardımcı öğretmen, hepsiburada okul öncesi eğitim seti, okul öncesi sınıf oyuncakları, anaokulu okul öncesi eğitim seti indir, ekim ayı etkinlikleri okul öncesi, neşeli dostlar okul öncesi eğitim seti, özel okullarda anaokulu öğretmen maaşları, özel kaplumbağa anaokulu, bursa anaokulu öğretmeni arayan okullar, ankara okul öncesi, okul öncesi kreş, okul öncesi evin bölümleri etkinlikleri, minik okul okul öncesi eğitim seti, ayşegül kreş, anasınıfı için kitaplar, gizem çocuk evi, okyanus kreş, neşe erberk anaokulu konya, ankara okul öncesi öğretmenliği, anaokulu öğretmeni ankara, anka anaokulu, türk koleji anaokulu, kreş öğretmeni ankara, anaokulu eğitim modelleri, anaokulu müzikleri, okul öncesi montessori eğitim seti, cocuk yuvaları, anaokulu kaç aylık, tam gün devlet anaokulu, anaokulu öğretmeni bursa, stajyer anaokulu öğretmeni, reyhan çiçekleri anaokulu, anaokul öğretmeni nasıl olunur, papatya kreş, okul öncesi eğitim modelleri nelerdir, okul öncesi eğitim taban puanları, tatlı huzur anaokulu, özel anaokulu yardımcı öğretmen maaşları, timaş okul öncesi eğitim seti indir, anasınıfı ev etkinlikleri, türkiye de okul öncesi eğitim, kreş anaokulu farkı, okul öncesi nesil, okul öncesi oyun etkinliği planı örnekleri 2013, okul öncesi öğretmeni ankara, balküpü okul öncesi eğitim seti, okyanus okul öncesi eğitim seti, ders öğretmeni, doku kitabı okul öncesi, okul öncesi eğitiminin önemi, neden okul öncesi eğitim, mavi yunus okul öncesi planlar, okul öncesi eşyalar, oyun etkinlik planı örnekleri, okul öncesi ders içerikleri, anaokulu kreş farkı, 3 yaş aylık bülten örnekleri, izmir okul öncesi, anaokulu öğretmeni olmak için hangi bölüm okunmalı, açı okul öncesi, anaokul öğretmeni olmak için ne yapmalıyım, afacanlar okul öncesi eğitim


Hakkımızda

Türkiye geneli 06.05.2017 Tarihinde Okul Öncesi Eğitim Zirvesi kapsamında düzenlenen “Geleceğin Eğitimcileri” ödüllerinde iZMİR - TORBALI - SULTAN ABDÜLHAMIT İLKOKUL ’ unda görev yapan okul öncesi öğretmenlerinden Kübra ÇETİN uygulamaya konu olan “https://okuloncesi.ogretmenleri.net/ BİZ BU İŞTE TEK DEĞİLİZ” Projesi ile “Yılın Paylaşım Seven/Blog Yazan Öğretmeni” Seçildi. Ve Büyük Torbalı gazetesinde manşetlerde çıktı.

Mobil Uygulama
Bağlantılar
  • Forum Sayfası
  • Portal Sayfası
  • İletişim
  • Arşiv
  • Forumları Okundu İşaretle
  • RSS Beslemesi
Dost Siteler
  • https://okuloncesi.ogretmenleri.net/
  • https://okuloncesi.ogretmenleri.net/
  • http://upload.ogretmenleri.net/
  • http://upload.ogretmenleri.net/
  • https://okuloncesi.ogretmenleri.net
  • Sosyal Medya
    • Facebook
    • Twitter
    • İnstagram
    • Whatsapp
    • Youtube
    • Pinterest
    © 2015-2020
    Designed by RıdvanKübraÇ.
    Designed by RıdvanKübraÇ.
    Designed by RıdvanKübraÇ.
    Yandex.Metrica
    Çizgisel Mod
    Normal Mod